Veel bestemmingen lenen zich prima voor een vakantie van één dag.

De hoogtepunten van Leiden

Dit jaar ben ik vooral Nederland aan het ontdekken en dan met name de Nederlandse steden. Sommige van deze steden kende ik niet of amper. Een goed voorbeeld hiervan is Leiden. Ik passeer deze Zuid-Hollandse stad meerdere keren per jaar, vooral als ik naar en van Schiphol reis. Verder ben ik slechts twee keer eerder in Leiden geweest: als puber tijdens een schoolexcursie naar het Rijksmuseum van Oudheden en een aantal jaar geleden met het gezin naar Naturalis. Beide keren heb ik de stad zelf eigenlijk niet verder bezocht dan deze twee musea. Tijd dus om Leiden een keer op het programma te zetten.

Leiden is qua inwoneraantal de vierde stad van Zuid-Holland, na Rotterdam, Den Haag en Zoetermeer. Als je de gehele agglomeratie bekijkt dan zou Leiden op de derde plek staan. Wie in de historie duikt die zal zien dat Leiden in de middeleeuwen tot de belangrijkste steden behoorde van wat we nu als Nederland kennen. Daarnaast is Leiden een echte studentenstad. Hier bevindt zich de oudste universiteit van Nederland. De Universiteit Leiden is opgericht in 1575. Jaarlijks studeren hier ongeveer vijfendertigduizend studenten. Ruim de helft hiervan woont in Leiden. Hierdoor is Leiden een bruisende stad waarin de leeftijdsgroep 18 t/m 26 jaar oververtegenwoordigd is.

Ik heb een heerlijk moment uitgekozen voor mijn dagje Leiden. Na twee kwakkelige zomermaanden is het begin september ineens volle bak zomer. De weersverwachting voor vandaag is dat het zonnig en zomers warm zal worden. Hoe warm exact zal ik later op de dag vanzelf ervaren. Feit is dat het vandaag gezellig druk belooft te zijn in de straten van Leiden en dat de stad zich van zijn mooiste kant kan laten zien. Ik heb er zin in!

07:01 uur – vertrek vanuit Roosendaal

Ik heb nog eventjes getwijfeld om in Leiden te overnachten. Vanwege de ochtendspits is ’s morgens met de auto naar Leiden reizen niet de meest efficiënte wijze van transport. Gelukkig is Leiden vanuit mijn Roosendaal prima met de trein te doen. De treinverbinding tussen mijn woonplaats en de doelbestemming is rechtstreeks. Om alles uit de dag te halen sta ik vroeg op: iets voor zessen stap ik uit mijn bed. Na een kopje koffie neem ik snelle douche, poets ik mijn tanden en smeer me in met zonnebrand factor 30. Ik kleed me aan en spring op de fiets richting het station van Roosendaal, waar ik na ruim een kwartier fietsen mijn tweewieler in de bewaakte stalling zet. Ik ben prima op tijd om de trein van 1 minuut over 7 naar Leiden te pakken.

Het is nog wat schemerig op het moment dat de trein vertrekt. Na ongeveer tien minuten zie ik de zon aan de oostelijke kant opkomen. Door de smerige ramen van de trein kan ik de mooie zonsopkomst boven het Brabantse landschap niet zo goed vastleggen.

08:15 uur – aankomst in Leiden

Na een uur en een kwartier treinen arriveer ik in Leiden. Tijdens de reis raakte de trein voller, maar niet zo vol dat er geen zitplaatsen meer waren voor mensen die onderweg instapten. Nadat de trein op Station Leiden Centraal gestopt is, lijkt een groot deel van de passagiers uit de trein gestapt te zijn. Ik volg de stroom mensen, check me uit van de treinreis en sta binnen de kortste tijd buiten het station.

De eerste ‘bezienswaardigheid’ die ik zie is een selfiespot zoals je die tegenwoordig in steeds meer steden aantreft. Het maakt tegenwoordig niet meer uit op welke toeristische bestemming je bent, bijna overal hebben de marketingmensen ervoor gezorgd dat je een selfie kunt maken met de naam van de stad, om de foto vervolgens te delen via social media zoals Instagram en Facebook. De letters ‘I Amsterdam’ in Amsterdam waren op een gegeven moment zo populair dat de gemeente Amsterdam besloot deze letters weg te halen op het Museumplein.

08:25 uur – Molen De Valk

Via de Steenstraat loop ik het centrum van Leiden in. Vanaf de brug die de Morssingel en de Rijnsburgersingel met elkaar verbindt zie ik een mooi plaatje. Over de Rijnsburgersingel zie ik een molen staan, terwijl de zon net boven de bomen uit begint te schijnen. Een standaardregel in de landschaps- en stadsfotografie is om zoveel mogelijk met de zon in de rug te fotograferen. Op die manier wordt het object optimaal belicht. Soms kan het juist mooier zijn om met tegenlicht te fotograferen. Dan gaat het niet om de details van wat je fotografeert, maar om het sfeerplaatje dat je weg wilt zetten. Dit is daar een goed voorbeeld van.

Molen De Valk is een stenen stellingmolen die in het jaar 1743 hier weggezet is ter vervanging van een houten stellingmolen uit 1667. De maalwaardige molen is tegenwoordig een molenmuseum. Ik kies ervoor om het vandaag bij het uitzicht op de molen te houden.

08:30 uur – Kiekje

Meteen na de brug staat er een monument dat niet zo snel opvalt, maar zeker het vermelden waard is. Het betreft het Kiekmonument: een roestvrijstalen fotocamera die op een driepoot staat. Het is een eerbetoon aan Israël David Kiek. Nou zul je je hoogstwaarschijnlijk afvragen wie dat in hemelsnaam is. Israël Kiek was een in Leiden woonachtige en werkzame fotograaf die in de negentiende eeuw bekend werd vanwege de uit de losse pols geschoten foto’s. Deze nonchalante manier van fotograferen was in die tijd ongebruikelijk. Kiek fotografeerde op die manier Leidse studenten en wordt daardoor als een pionier binnen de fotografie gezien. ‘Even kiekje maken’ verwijst direct naar de werkzijde van deze fotograaf. Wie in de viewer van het monument kijkt die kan enkele replica’s van heuse kiekjes zien.

08:50 uur – Hartebrugkerk

Via de Apothekersdijk en de Stille Rijn loop ik verder het centrum in. Mijn aandacht wordt getrokken door een kerkgebouw dat achter de winkelpanden opduikt. Dit is de Hartebrugkerk. De naam van deze in 1836 gebouwde kerk is een verwijzing naar de brug die er toen voor lag. Die is inmiddels verdwenen. De Hartebrugkerk valt op door zijn neoclassicistische bouwstijl waarbij vooral de enorme Ionische zuilen de aandacht trekken.

09:00 uur – ontbijt bij Roos

Vanochtend was er geen tijd om te ontbijten. Of eerlijk gezegd voelde ik er meer voor om lekker op mijn gemak in Leiden de eerste maaltijd van de dag te nuttigen. Ik heb wat vooronderzoek op internet gedaan, waarbij twee zaken positief opvielen: ‘Roos – Taste & Smile’ en ‘Vooraf en Toe’. Beide zaken liggen aan de Botermarkt. Ter plaatse besluit ik op het ruime terras van Roos plaats te nemen. Daar kan ik lekker in het zonnetje zitten. Mijn bestelling is een portie Griekse yoghurt met vers fruit en zelfgemaakte granola. Als drankje kies ik voor een latte. Terwijl ik mijn ontbijt nuttig geniet ik van het zonnetje dat op vriendelijke wijze mijn huid beschijnt. De rekening bedraagt € 9,90. Volgens mij is dat een nette prijs voor wat ik gekregen heb.

09:30 uur – wandelen door het centrum

Na het ontbijt wandel ik door de stad, zonder dat ik daarbij een direct doel voor ogen heb. Ik wil vooral Leiden ontdekken, zien hoe de stad in elkaar steekt en wat voor mooie plekjes en gebouwen er te vinden zijn. Het is op dit moment nog niet zo druk in de straten. De meeste winkels en terrassen moeten nog opengaan. Terwijl ik langs de lege terrassen loop besef ik dat die later op de dag goed gevuld zullen zijn. De rust die nu nog in Leiden heerst is een situatie die mede door het zomerse weer verjaagd zal gaan worden. Wat me verder opvalt is de vrij grote hoeveelheid fietsen die verspreid door de binnenstad staan. Zo herken je een echte studentenstad. Al wandelend fotografeer ik een aantal typisch Hollandse gevels en leg ik de Waag vast met mijn camera.

09:50 uur – Burcht

Via de wegwijzers kom ik terecht bij de burcht van Leiden. Dit is een van de oudste nog bestaande burchten in heel Nederland. De eerste burcht was van hout en is ongeveer duizend jaar geleden gebouwd. De huidige stenen muren stammen uit de dertiende eeuw. Het ronde bouwwerk is weggezet op een kunstmatige heuvel. Hierdoor heb je een goed uitzicht over de verder vlakke stad.

De toegang tot de burcht bereik ik via de smeedijzeren poort die aan de oostelijke kant van de heuvel staat. Deze poort stamt uit het jaar 1653 en is onder andere voorzien van het wapen van Leiden. De burcht heeft een monumentale status en is meerdere keren gerestaureerd. Vanaf de burcht geniet ik van het uitzicht over Leiden. Op sommige plekken verhinderen de bomen het uitzicht.

10:10 uur – haven

Leiden staat bekend om de Leidse grachten en singels. In totaal hebben deze waterwegen een lengte van maar liefst 28 kilometer. Om de stad begaanbaar te houden voor voetgangers, fietsers en ander verkeer zijn er meer dan negentig bruggen aangelegd in Leiden. Het aantal mogelijkheden om te varen is legio. Het aantal plekken waar je op je eigen boot kunt overnachten is beperkt. Dat kan in de passantenhaven die simpelweg de Haven genoemd wordt. Ik kom hier uit na een wandeling langs de Oude Rijn.

10:20 uur – Zijlpoort

In de Middeleeuwen behoorde Leiden tot de grootste en belangrijkste steden van wat we nu als Nederland kennen. Met name de lakennijverheid heeft voor een bloeiende welvaart gezorgd. Het aanleggen van stadsmuren moest de stad verdedigbaar maken tegen kwaadwillenden. Daarin aangebrachte stadspoorten reguleerden de toegang. Van de verschillende stadspoorten die in Leiden gebouwd zijn, zijn er slechts twee bewaard gebleven. Het betreft twee zeventiende-eeuwse stadspoorten. In het noordoosten van historisch Leiden staat de Zijlpoort. Deze classicistische poort vormde de toegang tot de stad voor wie over de Herensingel arriveerde. Je kunt alleen maar wandelend of fietsend door Zijlpoort gaan. Gemotoriseerd verkeer is hier niet toegestaan.

10:35 uur – de Meelfabriek

Via de Zijlsingel loop ik een klein stukje zuidwaarts. Plots zie ik een gebouwencomplex staan dat helemaal niet in het stadsbeeld past naar mijn idee. Het is de voormalige Meelfabriek. Dit industriële complex was van 1896 tot 1988 in gebruik als een van de grootste meelfabrieken van Nederland. Twaalf jaar na de sluiting werd de Meelfabriek op de monumentenlijst geplaatst. Op dit moment vindt er een grootschalige herontwikkeling van dit industrieel erfgoed plaats. Hier komen woningen, winkels, bedrijven en een viersterrenhotel. Ik verwacht dat het mooi zal gaan worden. Op de website https://demeelfabriek.nl/ kun je zien hoe dit herontwikkelingsproject er later uit moet komen te zien. Het maakt me nieuwsgierig naar het eindresultaat. Ik zal later zeker nog een keer naar Leiden komen en gaan kijken hoe het dan geworden is.

10:50 uur – Breestraat

Tijd om de binnenstad weer in te gaan. Ik kies voor een route langs de Herengracht en de Nieuwe Rijn. Het zonnetje zorgt ervoor dat het aardig warm aan het worden is. Over de Karnemelksbrug loop ik naar de Breestraat. Deze autovrije straat behoort tot de favoriete winkelstraten van Leiden. Hier is een vrij grote diversiteit aan winkels te vinden. Het straatbeeld wordt hier niet alleen bepaald door filialen van bekende winkelketens. Het ten westen van de Breestraat gelegen Pieterskwartier is nog leuker om te gaan shoppen. Daar zitten de kleinere lokale winkels en boetiekjes.



In de Breestraat staan twee gebouwen die als bezienswaardigheden beschouwd mogen worden. De eerste die ik tegenkom is het stadhuis. Eerder vanochtend heb ik het vernieuwde stadhuis aan de kant van de Vismarkt gezien. Het zicht werd hier gehinderd door de markt die er gehouden wordt. Aan de Breestraat kun je de eind zestiende-eeuwse renaissancegevel bewonderen. Opvallende elementen zijn de twee plaquettes op de gevel en de trap met daarop de gekleurde wapens van Leiden.

Iets verderop staat de Stadsgehoorzaal. Het oorspronkelijke gebouw moest in 1826 met een klein budget gebouwd worden. Nadat een brand de Stadsgehoorzaal verwoestte, werd er een nieuwe gebouwd worden. De brandveiligheid stond daarbij hoog op de prioriteitenlijst. Verder werd er gekozen voor een compleet nieuw ontwerp. Gemeentearchitect Daniël Knuttel is verantwoordelijk voor het unieke ontwerp dat tot de in Nederland vrij zeldzame neorenaissance-architectuur gerekend mag worden.

11:15 uur – Morspoort

De tweede nog bestaande stadspoort van Leiden is de Morspoort. Net als de Zijlpoort stamt deze westelijke stadspoort uit de zeventiende eeuw. Uit 1669, om precies te zijn. Het uiterlijk van deze poort wijkt duidelijk af van de andere poort. De Morspoort heeft lange tijd dienstgedaan als gevangenis. Tegenwoordig is het een rijksmonument en behoort de poort tot de meest gefotografeerde gebouwen van Leiden.

11:30 uur – Museum voor Volkenkunde

Tijd voor het eerste museumbezoek van vandaag. Leiden telt tal van boeiende musea. Het is daarom in eerste instantie lastig kiezen. Vanwege mijn interesse voor reizen, landen, culturen en volkeren is een bezoek aan het Museum voor Volkenkunde bijna verplichte kost voor mij. Ik heb niet vooraf gereserveerd en meld me aan de kassa. Ik gokte er een beetje op dat de musea niet al te druk zullen zijn met dit mooie weer. En ja hoor, er is direct plek om naar binnen te kunnen gaan. De entree is vanwege mijn Museumkaart normaliter gratis. Vanwege de tijdelijke expo over de Azteken moet ik wel de toeslag van 3 euro betalen.

Het museum belicht verschillende landen en werelddelen. Zo kun je nu een expositie over Indonesië bekijken, waarbij er Indonesische bronzen tentoongesteld worden die normaal in het depot bewaard worden. Bij de Indonesië expositie worden ook de poppen tentoongesteld die onze voormalige koningin Wilhelmina voor haar dertiende verjaardag cadeau kreeg. In totaal 350 poppen moesten haar een beeld geven van de bevolkingsgroepen in het toenmalige Nederlands-Indië.

De expositie van Australische kunst vind ik ook bijzonder. Ik heb meerdere volkenkundige musea wereldwijd bezocht, maar Aboriginal kunstuitingen heb ik daar niet gezien. De sluiting in 2017 van het Aboriginal Art Museum Utrecht heeft ervoor gezorgd dat een selectie van de verzameling hedendaagse Aboriginal kunst nu hier te aanschouwen is.

Hoogtepunt van het bezoek is de multimediapresentatie over de Azteken. Een enorme 3D-print van de zonnesteen is het middelpunt van een pakweg tien minuten durende presentatie waarbij er op indrukwekkende en heldere wijze uitgelegd wordt hoe de Azteken denken over het ontstaan van de mens en hun relatie tot goden.

De Azteken-expositie laat een aantal unieke objecten zien. Sommige stukken zijn niet eerder buiten Mexico geweest of zijn niet eerder tentoongesteld. Zo trekt de met turkoois en schelp versierde vogelkop mijn aandacht. Het doet me een beetje denken aan de carnavalsmaskers uit Venetië.

12:45 uur – lunch bij De Waag

Na ruim een uur heb ik het wel gezien in het museum. Wie mij kent die weet dat ik meestal de ‘1-uurregel’ hanteer tijdens een museumbezoek. Ik kies wat ik interessant vindt en loop wat sneller door de (delen van) een tentoonstelling die mij minder boeien. Vanuit het Museum voor Volkenkunde loop ik naar de Waag. De Leidse Waag is jarenlang de plek geweest waar goederen gewogen werden. Op basis van het vastgestelde gewicht werden goederen verhandeld en werd er waaggeld geheven. Deze vorm van accijns mag je vergelijken met de hedendaagse BTW. Het zeventiende-eeuwse waaggebouw wordt nu deels voor horeca gebruikt. Waag is mede door de ligging van het terras een geliefd café en restaurant in Leiden.



Het zomerweer (de temperatuur is opgelopen naar 26 graden) dwingt me bijna om een biertje te bestellen. Dat doe ik dan ook. Als lunchgerecht valt mijn keuze op een zuurdesem snee met zalm. De zalmfilet is gemarineerd in bietjes en wordt geserveerd met een doperwten-dille tapenade, tuinkers en grove mosterd. Het geheel ziet er smakelijk uit en blijkt dat ook te zijn. Ik zit te genieten terwijl ik uitkijk over het water en de Catharinabrug. Inclusief de fooi reken ik 17 euro af. Niet goedkoop, maar het is het zeker waard.

13:30 uur – rondvaart

Voordat ik naar Leiden vertrok stond het vast dat ik in ieder geval een boottocht wilde doen. Er zijn verschillende aanbieders van rondvaarten. Omdat ik geen idee had hoe de dag zou lopen en op welk moment ik aan een boottocht deel zou willen nemen, heb ik niets vooraf gereserveerd. Dat is op een dag als deze wel aan te raden, schat ik in. Omdat ik alleen ben verwacht ik dat het niet zo lastig zal zijn om een plekje op een boot te bemachtigen. Dat wordt bevestigd op het moment dat ik aan de Aalmarkt me spontaan meld bij een aanbieder van rondvaarten. Ik kan na het betalen van 12 euro direct mee op de rondvaart van half twee. De prijs ligt iets hoger dan die ik eerder die dag heb gezien. Het direct op kunnen stappen is voor mij belangrijker dan een euro of twee besparen.

Ik ga als eerste aan boord, wat mij een gunstig plekje voorin oplevert. We varen in westelijke richting over de Oude Vest naar het Galgewater. Daar passeren we Molen De Put. Deze standerdmolen is een replica.

Op het moment dat we ongeveer een kwartier onderweg zijn, schrikt de schipper/gids van een iemand die met zijn supboard net de tunnel in wil komen. We halen opgelucht adem omdat het niet tot een botsing is gekomen. Op het supboard staat overigens ook een hond. Na dit schrikmomentje blijkt dat de motor van de boot afgeslagen is. Hij wil niet meer starten. Via de telefoon wordt er hulp ingeschakeld. Een andere werknemer van het rondvaartbedrijf is over land gearriveerd. Hij trekt zijn kleren uit en duikt het water in. Hij heeft het euvel al snel gevonden: het steigertouw aan de achterzijde van de boot is deels van het dek gegleden en vast komen te zitten in de schroef. Hij verwijdert het touw en we kunnen de boottocht vervolgen.

We varen naar de oostelijke kant van Leiden. Daar zie ik opnieuw de Meelfabriek en de Zijlpoort. De schipper vertelt er van alles over, maar voor mij is dat amper hoorbaar omdat ik vooraan zit. Er wordt geen gebruik gemaakt van een installatie om het geluid te versterken. Dat is voor mij wel jammer. Mocht ik kiezen, dan zou ik het uitzicht eerlijk gezegd belangrijker vinden dan het verhaal.

Wat me opvalt is dat er vrij veel mensen op het water zitten die naar schatting tussen de 18 en 24 jaar zijn. Grote kans dat dit vooral studenten zijn. De collegezalen mogen dan wel open zijn, het lekkere weer lokt een deel van de studenten naar buiten. Ik begrijp dat wel.

15:00 uur – Rijksmuseum van Oudheden

Om kwart voor drie zijn we met de boot terug op de plek vanwaar we vertrokken. Ongeveer twintig minuten na planning. Dit komt overeen met de tijd dat we stilgelegen hebben. Na de rondvaart loop ik naar het Rijksmuseum van Oudheden. Dit museum is het nationale archeologiemuseum van Nederland. De vaste tentoonstelling is onderverdeeld in een aantal afdelingen: Egypte, het nabije Oosten, Griekenland, Etrurië, het Romeinse Rijk en natuurlijk ook Nederland. Het museum staat bekend om de uitmuntende collectie aan Oud-Egyptische kunst.

Het pronkstuk zie je direct bij binnenkomst in de centrale hal: de Taffeh-tempel. Deze tempel kun je gratis bewonderen als je dat wilt. De betaalde entree bevindt zich rechts naast de ongeveer tweeduizend jaar oude tempel. De Egyptische overheid schonk deze tempel in 1979 aan Nederland, als dank voor reddingsopgravingen in een gebied dat bedreigd werd door de bouw van de Aswandam. De uit een enkele ruimte bestaande tempel werd in 657 losse blokken per schip naar Nederland gebracht en daar weer opgebouwd.

Een ander hoogtepunt is Krijn. Deze week was deze Nederlandse neanderthaler in het nieuws. Zogenaamde paleo-kunstenaars hebben op basis van een 9 centimeter breed voorhoofdsbot een reconstructie gemaakt van wat tot nu toe de enige op Nederlandse bodem gevonden neanderthaler. Krijn vormt het bewijs dat neanderthalers hier vroeger voorgekomen meten hebben. Naar schatting leefde Krijn, zoals men hem genoemd heeft, zo’n 50.000 jaar geleden en trok hij rond op de toendra’s van de toentertijd droogliggende Noordzee. Op basis van het stukje bot zou Krijn een kleine bottumor gehad hebben. Ik vind het bijzonder om oog-in-oog te staan met Krijn.

16:10 uur – muurgedicht

In Leiden zijn er meer dan honderd muurgedichten aangebracht die onderdeel uitmaken van het project Gedichten op muren van de Stichting TEGEN-BEELD (en buiten dat kader). Ik heb vandaag al een aantal op muren aangebrachte gedichten gezien. Soms zijn ze niet direct als dusdanig herkenbaar, omdat er in een vreemde taal geschreven is. Aan de Doelensteeg zie ik het gedicht ‘Eb’ staan, dat door de dichteres M. Vasalis geschreven is. Dit muurgedicht is in 2015 aangebracht ter gelegenheid van de 115e Diës van de Vereniging van Vrouwelijke Studenten Leiden.

16:20 uur – Hortus Botanicus

Tijdens een stedentrip probeer ik vaak iets van een park of tuin te bezoeken, zeker als de weersomstandigheden zich daarvoor lenen. In dat kader breng ik een bezoek aan het Hortus Botanicus. Dit is de oudste botanische tuin van Nederland. Al sinds 1590 kun je hier verschillende planten, bloemen, kruiden en bomen bewonderen. Vroeger was dat gratis, tegenwoordig moet je hier entree voor betalen. Dankzij mijn Museumkaart mag ik gratis naar binnen. Ik moet wel even mijn gegevens op een lijst invullen.

De tropische kassen alleen al zijn een bezoek aan Hortus Botanicus waard. Hier waan je je bijna echt in een tropisch regenwoud, inclusief de klamme warmte die daarbij hoort. Daar is vooral sprake van in de Victoriakas. De naam van deze kas verwijst naar de grote publiekstrekker die hier op het water drijft: de Victoria amazonica. Dit is de grootste soort waterlelie. De bladen kunnen een diameter tot maar liefst 3 meter krijgen. Zo groot zijn de exemplaren die ik hier zie niet. Het maakt deze waterplanten er niet minder mooi of indrukwekkend door.

Na de kassen vervolg ik buiten mijn bezoek aan de botanische tuin. In het kader van coronamaatregelen is er voor een deel sprake van eenrichtingsverkeer. Via de verschillende tuinen kom ik uit bij de Sterrewacht (nee, dit is geen spelfout, maar dit is de naam). Dit observatorium is in 1633 door de Leidse universiteit opgericht. Er worden sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw geen waarnemingen meer gedaan. De Oude Sterrewacht is op vaste tijden te bezoeken. In groepjes van maximaal 4 personen krijg je dan een rondleiding door de sterrenwacht.

17:10 uur – drankje bij het Pakhuis

Het lopen heeft me dorst bezorgd. Gelukkig kan ik om de hoek van Hortus Botanicus bij het Pakhuis een drankje doen. Dat doe ik op het terras dat zich in de achtertuin bevindt. Het is lekker zitten hier. De tuin is op dit moment een oase van rust waar ik even kan ontsnappen aan de gedurende de dag almaar drukker wordende stad. Op dit moment is hier ongeveer een derde van de tafels bezet. Ik bestel een Rebel Weizen. Rebel bier werd eerst gebrouwen in Den Bosch en vervolgens in Elburg, bij Brouwerij Eembier. Het is mij niet helemaal duidelijk of het nog steeds daar gebrouwen wordt. Voor zover ik terug kan vinden zijn Rebel Weizen en Rebel Blond nu bieren die van de Rebel Horeca Groep zijn. Hetzelfde bedrijf is eigenaar van Grand Café Pakhuis, waar ik nu zit.

17:45 uur – Doelenpoort

Na het biertje wandel ik naar de Doelenpoort. Deze opvallende poort spotte ik vanmiddag al vanuit de rondvaartboot. Nu ik toch in de buurt ben wil hem hem eventjes goed bekijken. De Doelenpoort is een 17-eeuwse poort die vroeger toegang gaf tot de Doelen. Dit was het oefenterrein van de Leidse Schutterij. Het beeldhouwwerk op de poort verwijst naar het St. Jorisgilde. De stad Leiden is inmiddels flink veranderd. Het oefenterrein is op een gegeven moment vervangen door de Doelenkazerne (vandaar de naam) Na 1980 zijn hier woningen en gebouwen van de faculteit der Geesteswetenschappen van de Leidse universiteit gebouwd. De poort is overgebleven als monument dat herinnert aan lang vervlogen tijden.

17:55 uur – Pieter Loridanshofje

Sociale zorg zag er vroeger heel anders uit dan tegenwoordig. Een mooi voorbeeld zijn de zogenaamde hofjes. Dit zijn meerdere bij elkaar behorende huisjes die aan een gemeenschappelijke binnenplaats staan. Hofjes werden al sinds de middeleeuwen gesticht. Dit gebeurde bij testament door particulieren. De woningen waren vooral bestemd voor arme oude mensen. In Leiden zijn er nog 35 hofjes overgebleven. De oudste Leidse hofjes stammen uit de vijftiende eeuw. Ik kom tijdens mijn wandeling door Leiden langs het Pieter Loridanshofje. Dit hofje is gesticht als nalatenschap van Pierre Loridan, die in 1655 aan de pest overleed. Het hofje kwam op het achtererf van de voormalige herberg De Vergulde Wagen.

18:15 uur – Verboden Toegang Artikel 461

Tijd om de inwendige mens te verzorgen. Dat doe ik op een bijzondere plek: Verboden Toegang Restaurant Artikel 461. Dit restaurant bestaat uit drie aangrenzende panden die ieder hun eigen sfeer hebben. Het centrale deel springt er het meest uit. Hier hangen de wanden vol met verbodsborden, zoals het overbekende blauwe ‘Verboden Toegang Artikel 461’-bord. Het leuke aan dit restaurant is dat ze het thema op allerlei manieren doorgetrokken hebben. Zo hebben de gerechten namen die te maken hebben met misdaad, overtredingen en regels. De wijngaardslakken worden geserveerd onder de naam ‘Snelheidslimiet’, het mosselgerecht heet ‘Witwassen’ en de proeverij van zoete desserts heeft de toepasselijke naam ‘Slotpleidooi’ gekregen.

Ik ga vandaag voor drie gangen. Als voorgerecht kies ik voor ‘Proeftijd’. Dit is een proeverij van drie voorgerechten: ‘Samenhang’, ‘Vijg uit de pan krijgen’ en ‘Muntkapjesplicht’. De drie kleine gerechtjes worden fraai op één bordje geserveerd. Mijn favoriet is de Muntkapjesplicht: gerookte eendenborst met gegrilde watermeloen, tomatensalsa, rode ui, feta en muntmayonaise. Als hoofdgerecht laat ik ‘De Tralies’ aanrukken. Je kunt je er wel wat bij voorstellen als ik zeg dat dit de spareribs zijn. Ik ga voor een normale portie, zodat ik nog wat ruimte overhoud voor een nagerecht. De ribbetjes zijn mooi gaar en niet te vet. Ik kan ze gewoon met mes en vork eten. Bij het vlees worden frietjes en een frisse salade geserveerd.

En ja hoor, er is nog een hoekje over om een dessert te kunnen bestellen. Het is moeilijk kiezen. Uiteindelijk wordt het na wat wikken en wegen ‘Kleur Bekennen’: mango cheesecake met chocolate chipbodem, witte chocolademousse met roze peper, mango ijs en chocoladecrumble. Een misdadig lekker combi, moet ik bekennen.

Voordat ik voldaan van tafel wil vertrekken, heb ik eerst nog een rekening te vereffenen. Die heet hier Proces Verbaal. Zoals ik eerder al schreef: het thema wordt tot in diepte doorgezet naar de verschillende elementen van je culinaire ervaring. Onderaan de bon staat Betaling het liefst witwassen met pin of zwart met contanten’. Ik kies voor de digitale betaling. Ik tik vier tientjes af. Dat is inclusief fooi.

19:55 uur – door de straten van Leiden

Via de app van NS kijk ik op welke tijden er treinen richting Roosendaal vertrekken. De eerstvolgende is om kwart over acht, maar dat wordt haasten. Ik besluit om een trein later te pakken, zodat ik nog even de sfeer van Leiden op kan snuiven. Het is voor een septemberavond nog opmerkelijk zwoel. Volgens de weerapp is het nu nog 26 graden. De warme avond zorgt voor een gezellige drukte op straat. Vooral op de terrassen is het op dit moment nog erg gezellig. Ik kan de lokroep van de terrasjes nauwelijks weerstaan.

20:45 uur – met de trein naar Roosendaal

Ongeveer vijf minuten voor vertrek van de trein arriveer ik op het station. Ik check in en loop door naar perron 8b. Daar staat de trein al klaar. Prima timing dus. Ik stap in en ga zitten, terugkijkend op een heerlijk dagje Leiden. Klokslag tien uur stopt de trein in Roosendaal. Ik haal mijn fiets op in de stalling en fiets naar huis. Het is nog steeds zeer lekker buiten. Tegen half elf ben ik thuis.

Corona

Dit dagje Leiden werd amper beperkt door coronaregels. De drukte was prima te doen, waardoor ‘social distancing’ geen probleem vormde. De horeca heeft zich goed aangepast aan de normen die momenteel gehanteerd worden wat betreft afstand tussen de gasten. Bij musea is vooraf reserveren nog steeds gewenst zodat ze de bezoekersstroom kunnen beperken. Heb je niet gereserveerd, dan moet je je ter plaatse even registreren om naar binnen te kunnen. De avond voorafgaand aan het dagje Leiden heb ik een COVID-19 zelftest gedaan. Ik ben volledig gevaccineerd, maar na mijn weekendje naar de Grand Prix van Zandvoort wil ik puur voor anderen even zeker weten dat ik het coronavirus op dit moment niet bij me draag. De testuitslag was negatief.

Soortgelijke berichten

Eindhoven met een local
17 september 2019
Kunst & gastronomie in Den Haag
19 januari 2016
Haarlem met vrienden
12 juni 2018