De kreisfreie stad Münster staat al jarenlang hoog in de lijstjes met populairste steden van Duitsland. Nederlandse toersten gaan graag een dagje of paar dagen naar deze middelgrote stad. De basis van het succes is te vinden in de ligging en de lange geschiedenis van Münster. In het historische centrum staan tal van middeleeuwse panden en bezienswaardigheden, die zorgen voor een unieke uitstraling. En laten we niet vergeten dat Münster voor een vrij groot deel van de Nederlanders qua ligging de dichtstbijzijnde boeiende grotere Duitse stad is. Vanuit de Randstad zijn Münster, Düsseldorf en Keulen de steden die je in pakweg 2 tot 3 uur autorijden kunt bereiken. Ook met de trein is Münster prima bereikbaar. Vanaf Utrecht Centraal kun je in iets meer dan drie uur met de trein naar Münster reizen.

Als een stad zo populair is, dan vraagt dat om een bezoekje door de redactie van in12uur.nl. Münster staat eigenlijk al een paar jaar op mijn ’te bezoeken’-lijstje. Op het moment dat de weermannen en -vrouwen een paar dagen op rij met stralend lenteweer voorspellen en mijn agenda de ruimte biedt, is dat voor mij het uitgelezen moment om richting het oosten te rijden. Ik combineer mijn bezoek aan Münster met onder andere anderhalve dag Bremen en een dagje Osnabrück.

Ik arriveer woensdagavond 23 maart in Münster. Het is al vrij laat, waardoor ik direct doorrijd naar de gereserveerde accommodatie: het Johanniter Gästehaus. De reden om voor dit driesterrenpension te kiezen is de prijs/kwaliteitverhouding en het feit dat ik hier een fiets kan huren. Münster kent geen stadsfietssysteem, maar wel vrij hoge parkeerkosten als je in het centrum wilt parkeren. In het Johanniter Gästehaus parkeer je gratis in de ondergrondse parkeergarage en met de fiets ben je in ongeveer tien minuten in het centrum van Münster. Hoe gemakkelijk wil ik het mezelf maken?

De volgende dag ga ik mijn ‘dagje Münster’ doen. Ik ben van plan om mijn ‘Münster in 12 uur’-verhaal grotendeels te vullen met de hoogtepunten van Münster. Wel probeer ik daarbij bij mijzelf te blijven. Dat betekent dat ik geen zes kerken zal bezoeken. Want hoewel er alleen al in de top 10 bezienswaardigheden van Münster twee kerken staan, zal ik me beperken tot een bezoek aan de belangrijkste kerk van de stad: de Dom van Münster.

07:30 uur – opstaan

Mijn interne wekker zorgt ervoor dat ik vrij vroeg wakker ben. Omdat ik niet voornemens ben om te vroeg op pad te gaan, wacht ik tot half acht met opstaan. Tot die tijd kijk nog een aflevering vaneen serie die ik op Netflix volg. Dat doe ik met de gordijnen open, zodat ik de zon langzaamaan boven de huizen uit zie stijgen. Het is een mooie zonsopkomst, die een goede dag in Münster aankondigt.

07:55 uur – ontbijt

Mijn kamer bevindt zich in Haus 3. Daardoor hoef ik alleen maar twee trappen naar beneden te lopen om het restaurant te bereiken. Daar wordt het ontbijt in de vorm van een buffet aangeboden. Een uitgebreid en zwaar ontbijt is aan mij niet besteed. Ik houd het bij een broodje met koffie en een glas multivruchtensap. Zo hoef ik niet met een overvolle buik de fiets op te stappen.

08:30 uur – op pad

Na het ontbijt loop ik naar de receptie. Daar regel ik de leenfiets voor vandaag. Ik onderteken het formulier en ontvang de sleutel van het fietslot. De fietsen staan onder in de parkeergarage. Nadat ik het slot geopend heb en het zadel op de juiste hoogte ingesteld heb, kan ik op pad.

Vlak nadat ik het hotel verlaten heb, zie ik wat ik om de een of andere reden als typisch Duitse huisjes ervaar. Het ziet er zo in de ochtend allemaal rustig uit. Het zonnetje schijnt, er staat amper wind en ik voel de temperatuur al wat oplopen. Het is heerlijk om lekker op de fiets naar het centrum te kunnen gaan.

Ik fiets langs de westelijke route richting het centrum van Münster. De Weseler Strasse is een brede doorgaande weg, waarnaast een goed fietspad ligt. Münster staat bekend als fietsstad. Daarbij hoort een goed netwerk van fietspaden. De Weseler Strasse biedt me een mix aan ervaring. Aan de rechterkant hoor ik de vogels volop fluiten, terwijl links van mij het verkeer voorbij raast. Toch overheersen voor mij de klanken van de natuur. Daar focus ik me op.

Aan de linkerzijde verandert de bebouwing. Strakke moderne vormen domineren. Dat is kennelijk de universiteit van Münster. De architectuur is duidelijk anders dan dat ik straks verwacht van de binnenstad.

08:50 uur – Münstersche Aa

De eerste korte stop is bij de Münstersche Aa. Dit meer is een geliefde ontspanningsplek voor de lokale bevolking. Omdat ik er praktisch langs fiets, neem ik een kijkje. Het achtergelaten afval laat zien hoe druk het hier gisteren geweest moet zijn. Een beetje jammer dat de stad dit nog niet opgeruimd heeft. Op de een of andere manier zou ik juist van de over het algemeen perfectionistische Duitsers verwacht hebben dat ze dit soort plekken vroeg in de ochtend zouden ‘sauber machen’.

Gelukkig is het uitzicht op het meer er niet minder mooi om. De lucht is geheel wolkenloos en het zonnetje is nu al goed te voelen. Dat belooft wat voor vandaag.

Vlak nadat ik weer op pad gegaan ben, zie ik een stukje street-art dat er uit knalt qua kleur. Het is een beeltenis van Albert Einstein die de hele zijkant van een huis inneemt. De zon schijnt er vol op. Dat levert een extra gaaf contrast op met de sobere omgeving.

09:10 uur – kermis op de Schlossplatz

Kermissen zijn aan mij niet besteed. Het enige wat ik denk als ik een enorme kermis opgesteld zien staan op de Schlossplatz is ‘jammer van het uitzicht’. Het is een enorme kermis. Denk dat deze qua grootte tot de grotere kermissen in Duitsland moet behoren. Het is voor zover ik terug kan vinden in ieder geval de grootste kermis van het hele Münsterland. De kermis van Münster wordt drie keer per jaar georganiseerd: in het voorjaar, in de zomer en in het najaar. Dit is dus de eerste kermis van het jaar 2022. Dit grootste volksfeest van Münster staat bekend onder de naam Send.

09:20 uur – lentebloesem

In Japan wijden ze er feesten en producten aan, hier loopt men er gewoon voorbij: lentebloesem. Voor het slot van Münster staan twee bomen volop in bloei. Ondanks de verstorende auto’s, openbare toiletten en verkeersborden die er nu speciaal voor de kermis staan, is dit een prachtig plaatje. Oordeel zelf maar.

09:30 uur – Schloss Münster en de botanische tuin

Het in barokke stijl gebouwde Schloss Münster is één van de mooiste gebouwen van de stad. Het is gebouwd tussen 1767 en 1787 als bisschoppelijk paleis. De eerste bewoner was Maximiliaan Frans van Königsegg-Rothenfels. Het belangrijkste bouwmateriaal is het Baumberger zandsteen. Deze hooggekwalificeerde zandsteensoort komt uit de directe omgeving van Münster. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Schloss Münster zwaar getroffen door brandbommen. Dat geschiedde op 25 maart 1945. De dagenlange brand die daarop volgde, zorgde voor flinke schade. Delen van het pand (deuren, meubels, wandbekleding en textiel) konden gered worden. Een jarenlang durende en 2,5 miljoen Reichsmark kostende heropbouw heeft ervoor gezorgd dat in 1954 het slot in gebruik genomen kon worden als onderdeel van de Westfälische Wilhelms-Universiteit.

Ik kan het slot door de voorentree binnenlopen. Eenmaal binnen wordt me al snel duidelijk dat het niet de bedoeling is dat toeristen hier rond komen wandelen. Ik verlaat daarom het pand en besluit naar de achterzijde te fietsen. Daar bevindt zich de botanische tuin van de universiteit. Die is gratis toegankelijk. Gedurende een kwartier wandel ik door een goed onderhouden en duidelijk van bordjes voorziene tuin. Het is maart. Kleur wordt er vooral gegeven door de gele narcissen die op dit moment in volle bloei staan.

De mooiste plant is wat mij betreft de Magnolia stellata, die ook wel bekend staat als de stermagnolia. De witte bloemen steken mooi af bij de blauwe hemel.

10:00 uur – Dom van Münster

Het is tijd om naar de kerk te gaan. Niet om aan een dienst deel te nemen of om een gebed te doen, maar om het belangrijkste geloofsgebouw van Münster van binnen te bekijken. De Dom van Münster, die eigenlijk de Sint-Paulusdom heet, wordt samen met het historische raadhuis als een symbool voor Münster gezien. De Dom van Münster is vrij toegankelijk. Wel moet ik een mondkapje op. Dit vanwege de coronaregels die hier nog gelden.

De huidige kathedraal kent twee voorgangers en is sinds 1225 gebouwd. In de loop der jaren hebben er verschillende veranderingen plaatsgevonden. Zo heeft de beeldenstorm in de zestiende eeuw een flinke impact gehad op het interieur, vond er later die eeuw een flinke restyling plaats van het Paradies (het zuidelijke dwarsschip) en werd de kathedraal tijdens de Tweede Wereldoorlog grotendeels vernield door de bommen die op Münster vielen.

10:20 uur – LWL-Museum für Kunst und Kultur

Münster telt ongeveer twintig musea. Dat betekent dat ik een keuze moet maken, want allemaal bezoeken is geen optie. Mijn eerste keuze is het LWL-Museum für Kunst und Kultur. Dit museum ligt recht tegenover de Sint-Paulusdom. Het LWL-Museum voor kunst en cultuur in Münster mag zich één van de grootste cultuur-historische musea in Noordrijn-Westfalen noemen. Er wordt ongeveer duizend jaar aan kunst tentoongesteld, vanaf de middeleeuwen tot aan vandaag. De schilderijen, sculpturen en andere kunstobjecten worden in chronologische volgorde getoond, verdeeld over meer dan vijftig zalen.

Alleen al de architectuur van het LWL-Museum für Kunst und Kultur maakt een bezoek aan dit museum de moeite waard. Een deels klassieke gevel is gecombineerd met strakke moderne architectuur. De binnen het pand aangebrachte patio zorgt voor een ruimtelijk gevoel. Voor het bezoek aan het museum betaal ik 9 euro aan entreegeld. Verder moet ik aan de 3G-regel voor Covid-19 voldoen. Dat is dankzij mijn drievoudige vaccinatie geen probleem.

In ruim een uur tijd maak ik mijn wandeling over de twee verdiepingen die het museum telt. Ik besteed vooral aandacht aan de werken die ik de moeite waard vindt. Ik ben geen museumbezoeker die bij ieder object stil gaat staan en een halve dag in een museum doorbrengt.

11:25 uur – koffie

Via de Domgasse loop ik naar het pleintje dat meteen ten noorden van de St. Lamberti ligt. Hier ga ik op het terras zitten van Liebigs Am Drubbel. In de zon zitten is er nog niet bij. De combinatie van het tijdstip en de stand van de zon eind maart zorgen ervoor dat ik nu nog in de schaduw moet zitten. Dat geeft niet. Het is inmiddels aangenaam genoeg. Ik bestel een Latte Macchiato oftewel een Milchkaffee. Even een rustmomentje in de ochtend. Ze weten hoe het hoort: een mooie laag van melkschuim erop en geen cacaopoeder. Als ik chocoladesmaak wil hebben dan bestel ik wel een chocomelk. Naast de koffie ligt een wafelrolletje. Lekker. Na twintig minuten tik ik vier euro af (€3,70 plus wat ‘trinkgeld’).

Ik kijk uit op een deel van de mooie gevels waar Münster bekend om staat. Vooral de gevel met de gekleurde houten luikjes spring er uit. Bouwvakkersbusjes, bouwwerkzaamheden, een bouwkraan en de schaduw zorgen ervoor dat het ondoenlijk is om hier een mooie foto van te maken.

11:50 uur – Friedenssaal

Tegen het middaguur bezoek ik het gotische stadhuis van Münster. Hierin bevindt zich de belangrijkste bezienswaardigheid van Münster: de Friedenssaal. Dit is de plek waar op 15 mei 1648 de Vrede van Münster ondertekend werd. Met dit vredesverdrag kwam er een einde aan de Tachtigjarige Oorlog tussen Spanje en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Waarschijnlijk had Nederland zoals we dat nu kennen niet bestaan als de erkenning van de Republiek als soevereine staat hier niet was vastgelegd.

De Friedenssaal is tegen betaling van twee euro te bezoeken. Van die kans maak ik gretig gebruik. De zaal zoals ik hem nu bezoek is vrijwel gelijk aan hoe deze was toen het verdrag uitonderhandeld en ondertekend werd. Bijzonder, als je weet dat ook dit stadhuis tijdens de Tweede Wereldoorlog grotendeels platgebombardeerd is. Gelukkig heeft men aan het begin van de oorlog het volledige interieur van de Friedenssaal elders in veiligheid gebracht. Hierdoor kon deze historisch belangrijke zaal tijdens de wederopbouw vrijwel geheel gereconstrueerd worden.

Wat jammer is aan een bezoek aan de Friedenssaal, is dat er alleen Duitstalige uitleg uit de luidsprekers komt. Als je de Duitse taal niet goed machtig bent, begrijp je maar het halve verhaal.

Voor het historische stadhuis van Münster wordt er op verschillende manieren steun aan Oekraïne betuigd. De Russische invasie van Oekraïne is vandaag exact 4 weken geleden begonnen. In Münster is er geen toepasselijkere plek om je uit te spreken tegen de oorlog dan op de plek waar meerdere oorlogen geëindigd zijn.

12:15 uur – Prinzipalmarkt

De Prinzipalmarkt wordt als het hart en de mooiste plek van Münster beschouwd. Hier staan tal van historische gevels naast elkaar om zo samen voor de pittoreske uitstraling van Münster te zorgen. In de panden huizen tegenwoordig vooral luxe winkels en een aantal cafés. Je moet de winkels in de Prinzipalmarkt een beetje vergelijken met die in de Amsterdamse P.C. Hooftstraat. Voor de doorsnee beurs valt er hier niet veel te halen.

Ik bekijk wat etalages en schrik van de prijzen. Om hier te winkelen is een (ruim) bovenmodaal inkomen bijna een must. Bijna driehonderd euro voor een sweatshirt, zeshonderd euro of meer voor een paar sneakers en 100 of 155 euro voor een kaars (van Baobab) zijn gangbare prijzen. Op het moment dat ik wat simpele badslippers zie waar 490 voor gevraagd wordt omdat er Prada op staat, vraag ik mij af waar dat nog over gaat. Als je de Prada-uitingen er van af haalt, dan zou het zomaar een paar slippers van een tientje op een weekmarkt kunnen zijn.

Een winkel die mijn aandacht trekt is Cheese & More. Cheese & More is het winkelconcept van de Nederlandse kaasmaker Henri Willig. De presentatie van de kazen ziet er gelikt uit. Dat je de verschillende kazen ook kunt proeven, is een pluspunt. Ik probeer enkele van de meer bijzondere smaken. De kokoskaas maakt indruk op me. Het lijkt een hele rare combinatie, maar ik vind hem zeer geslaagd. Als ik de rest van de dag niet hoefde te fotograferen, dan zou ik deze kaas waarschijnlijk gekocht hebben.

13:00 uur – lunch

De middagmaaltijd wordt een simpele en typisch Duitse: curryworst. Ik maak een stop bij Das Stadt Cafe. Daar bestel ik een curryworst met frietjes en mayo. Met een frisdrank erbij kom ik op een totale prijs van 9 euro uit. De curryworst smaakt me prima. Het is een van mijn lievelingskostjes in Duitsland. Wel vind ik dat de saus aan de zoete kant is. Er zou wat minder suiker in mogen. Daar staat tegenover dat de currysaus wel lekker kruidig is. Dat maak je wel eens anders mee.

Na het eten stap ik op de fiets. Onderweg doorkruis ik het winkelgebied waar de doorsnee mensen hun inkopen doen, zoals de Ludgeristrasse en de Stubengasse. Zij zijn onderdeel van een groter autovrij winkelgebied waar menigeen komt om te shoppen. Niet mijn ding, dus ik fiets door. Opvallend is overigens de aanwezigheid van een grote Peek & Cloppenburg-winkel. In Nederland is deze modewinkelketen al decennia geleden verdwenen. In Duitsland doen deze winkels het nog steeds goed en zie je ze in alle grotere steden aanwezig zijn.

13:35 uur – Picasso Museum

Pablo Picasso behoort tot de grootste kunstenaars die de vorige eeuw actief is geweest. Zijn werken kunnen mij fascineren. Zo vind ik het olieverfschilderij ‘Les Demoiselles d’Avignon’ een fraai voorbeeld van kubisme, is de dramatiek in ‘De huilende vrouw’ enorm gaaf weergegeven en heeft het aanschouwen van de muurschildering ‘Guernica’ tijdens mijn bezoek aan het Reina Sofía Museum in Madrid veel indruk op me gemaakt. Voor dit soort topwerken moet je niet in het Picasso Museum van Münster zijn. Net als in andere Picasso-musea worden hier vooral litho’s van Picasso tentoongesteld. Het museum wordt verder vooral gebruikt om minder bekende kunstenaars onder de aandacht te kunnen brengen. Dit weerhoud me niet om een tientje te betalen om het enige Picasso-museum in Duitsland te bezoeken.

Fotograferen is helaas niet toegestaan. Anders kon ik jullie de schilderwerken van de Kongolese schilder Chéri Samba laten zien. Die man heeft een prachtige eigen stijl. Zijn schilderijen ‘Ich mag die Farbe’ uit 2003 en ‘Hommage aux ancient createurs’ uit 1999 maken deel uit van de tijdelijke expositie ‘Schwarze Moderne – Afrika und die Avantgarde’. Ook zou ik jullie op foto kunnen laten zien hoe Matisse met een paar potloodlijnen weet om een Haïtiaanse vrouw neer te zetten.

Na mijn bezoek verlaat ik het museum aan de achterkant. Zo kom ik terecht in een vrij groot winkelcentrum. Het is een shopping mall zoals je ze wel meer ziet in Europese steden. Ik voel me niet geroepen om te winkelen en verlaat het winkelcentrum vrij snel. Wie wel wil gaan winkelen in Münster, die zou zich hier best weleens kunnen vermaken. Hier liggen de prijzen een stuk schappelijker dan aan de Prinzipalmarkt.

14:20 uur – rondje op de fiets

Na het museumbezoek spring ik weer op de fiets. Het voordeel van een tweewieler is dat je in een vrij korte tijd een aantal bezienswaardigheden kunt zien waar je te voet misschien niet naartoe zou gaan. Het biedt je een ander perspectief op een stad. Ik begin met langs de torens van de Dom van Münster te fietsen. Die staan op dit moment van de dag goed in het zonlicht.

Naast de kathedraal staat een pand – ik vermoed een gewoon woonhuis – waar centraal in de voortuin een boom prachtig in de bloesem staat. Ik kan het niet laten om die even op de foto te zetten.

Ik fiets westwaarts en kom al snel terecht bij de Liebfrauen-Überwasserkirche. De Nederlandse benaming luidt Onze-Lieve-Vrouwe-Overwaterkerk. Het woord ‘Overwater’ is aan de naam toegevoegd omdat deze gotische kerk aan de overzijde van de rivier de Aa ligt, als je het vanuit de Sint-Paulusdom bekijkt.

Iets ten noorden van de Liebfrauen-Überwasserkirche staat de Buddenturm. Dit is het oudste nog bestaande deel van de voormalige stadsversterking die in de middeleeuwen rond Münster aangelegd is. De Buddenturm is rond het jaar 1150 gebouwd. Aan de zijkant kun je een stukje van de inmiddels verdwenen stadsmuur zien. De Buddenturm heeft tegenwoordig een hoogte van 30 meter. Oorspronkelijk mat hij 40 meter, totdat ook dit monument tijdens W.O. II beschadigd werd. Bij de restauratie heeft men de toren tien meter korter gemaakt.

Het Theater Münster is een voorbeeld van waar men ervoor gekozen heeft om een vernietigd gebouw niet te heropbouwen, maar er een nieuw theater voor in de plek te zetten. Opmerkelijk is dat er op de verdieping van het theater een deel van de gevel van het in 1947 opgeblazen Romberger Hof verwerkt zit.

Ik sla linksaf om naar de Zwinger te fietsen. De Zwinger is onderdeel van de voormalige verdedigingswerken van Münster. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikten de Nazi’s het als gevangenis en was het voor de Gestapo een plek om executies uit te voeren. Tegenwoordig is de Zwinger een herdenkingsmonument en is het onderdeel van het Stadtmuseum Münster. In de Zwinger bevindt zich de sculptuur ‘Das gegenläufige Konzert’.

Het laatste deel van mijn fietstocht door Münster gaat over de Promenade. Dit is een groene gordel die aangelegd is op de plek waar vroeger de stadsmuren stonden. Op een lenteachtige dag als vandaag is het hier even genieten van de frisse lucht en het uitzicht op natuur. Het fietspad over de Promenade is vrij druk. Het is een geliefde plek onder de locals.

15:00 uur – Kreativkai

Ten zuidoosten van het historische centrum ligt de stadshaven van Münster. De plek waar vroeger goederen geladen, gelost en opgeslagen werden, is omgeturnd tot een bruisende plek waar creatievelingen hun werkplek gevonden hebben en waar de horeca zorgt voor een levendige sfeer. Zeker op een dag als vandaag, als het zonnetje volop schijnt, is de Kreativkai een van de meest aangename en leuke plekjes van Münster. Ik zet mijn fiets weg aan het begin van de haven en wandel op mijn gemak de Hafenpromenade af. Tal van mensen zitten op de betonnen banken die langs de waterkant aangebracht zijn. Op de terrasjes heerst een gezellige drukte. Ik loop door tot de Kunsthalle Münster. Die zou ik graag bezocht hebben, maar door het wisselen van tentoonstelling is dit kunstmuseum tijdelijk gesloten.

Dan maar doen wat de rest hier ook doet: lekker even op het terras genieten van de zonnestralen en een koel drankje. Ik ga zitten bij Café Sieben. Daar bestel ik eerst een frisdrank tegen de dorst. daarna geniet ik van een goed klaargemaakte mojito. Met Havana Club rum, zoals het hoort. Met de fooi erbij reken ik 13 euro af en loop richting de fiets.

16:25 uur – Slinger van Foucault

Tegen het einde van de middag schiet ik toch nog even een kerk in. Ik bezoek de Dominikanerkirche niet om te genieten van de enorme barokke koepel of om mijn zonden op te biechten. Nee, mijn reden om de Dominicanenkerk te bezoeken is dat hier een enorme Slinger van Foucault te bewonderen valt. Deze pendule is onderdeel van het in 2018 geïnstalleerd kunstwerk “Zwei graue Doppelspiegel für ein Pendel” van Gerhard Richter. De manier waarop de Slinger van Foucault beweegt, laat zien dat de Aarde continu in beweging is.

16:45 uur – Stadtmuseum

Op de valreep toch nog een museumbezoek. Eigenlijk wilde ik het aantal musea vandaag tot twee beperken. Het Stadtmuseum is tot 18:00 uur en en je mag gratis naar binnen, dus waarom niet even een kijkje nemen. Een goed stadsmuseum brengt vaak extra perspectief in wat je tijdens je stedentrip gezien hebt.

Voordat ik de vaste expositie ga verkennen, bekijk ik eerst de tijdelijke tentoonstelling “Münster 1972”. Hier worden 80 foto’s van persfotograaf Rudolf Krause gebruikt om het jaar 1972 in Münster uit te beelden. Dat doen ze per kalendermaand. Ik vind het een boeiende expositie. Omdat ik zelf uit het jaar 1969 kom, herken ik wel wat dingen uit mijn jonge jaren.

De vaste collectie is te vinden in 33 zalen, die een totale oppervlakte van 2500 vierkante meter beslaan, verdeeld over twee verdiepingen. Geen klein museum, dus. Je wordt in chronologische volgorde meegenomen door de geschiedenis van de stad Münster. Op de eerste verdieping wordt de periode vanaf de stichting van de stad tot het einde van het prinsbisdom in de 19e eeuw belicht. Hier hangt onder andere een schilderij dat de vredesonderhandelingen in de raadszaal van Münster uitbeeldt. Bijzonder om nu op een schilderwerk terug te zien wat er in 1648 plaatsvond op een historische plek die ik eerder die dag bezocht.

De tweede verdieping is gewijd aan de moderne tijd. Hier is de expositie meer thematisch ingericht. Vooral het stuk over de oorlog maakt indruk op me. Ik zie nu op een maquette hoe Münster eruit gezien heeft aan het einde van de oorlog. Er was niet veel meer over van de binnenstad. Knap als je dan nu ziet hoe de stad eruit ziet. Je hebt er dan geen idee van hoe dit er in 1945 uitgezien moet hebben.

Er is op de tweede verdieping nog een tijdelijke tentoonstelling. Er worden foto’s getoond van Nora Klein. Psychische aandoeningen zijn alomtegenwoordig in onze samenleving en toch zijn de specifieke symptomen vaak mysterieus en moeilijk te vatten. Nora Klein kampt al jaren met depressies. Meer dan anderhalf jaar had ze een hechte, vertrouwelijke uitwisseling met mensen die een depressie hadden gehad. Samen met hen heeft ze een visuele uitdrukkingsvorm gevonden voor de emotionele wereld die verder gaat dan woorden. De portretten en abstracte picturale werelden maken een onzichtbare ziekte zichtbaar. Nora Klein (geboren in 1984) studeerde fotojournalistiek en documentaire fotografie aan de Universiteit van Hannover en de Deense School voor Media en Journalistiek in Aarhus.

De foto’s intrigeren mij. Sommigen zetten mij aan het denken, sommigen inspireren mij en bij een aantal foto’s denk ik ‘dat had er eentje van mij kunnen zijn’ als je kijkt naar onderwerp en techniek. Privé fotografeer ik vanzelfsprekend anders dan wanneer ik aan reportagefotografie zoals nu voor ‘Münster in 12 uur’ doe.

18:00 uur – blauwe uurtje

Waar de doorsnee toerist nu misschien al gaat dineren of een drankje gaat doen, daar kies ik er voor om op het blauwe uurtje te wachten. Wie graag fotografeert die zal goed weten wat ik bedoel. Het blauwe uurtje treedt in nadat de zon ondergegaan is. Het is de tijdspanne dat de hemel donkerder kleurt, maar het nog niet helemaal donker is. De schemertijd, zeg maar. Ik kies ervoor om daar op te wachten en nog wat foto’s te schieten van Münster by night.

Ik heb geluk. De Prinzipalplatz is op het moment dat de straatlantaarns beginnen te branden redelijk leeg. Weinig verstoring op de foto’s. Heerlijk vind ik dat. Overdag zie je toch continu bestelbusjes, stadsbussen en ander soort ruis. Nu kan ik even bezig zijn met wat ik echt leuk vind om te doen. Fotograferen is een uitlaatklep van me, zelfs op het moment dat ik daar semi-beroepsmatig mee bezig ben, zoals nu.

19:20 uur – Bier und Schnitzel

In Duitsland ga ik vooral voor de lokale gastronomie. Zo ook in Münster. Vooraf heb ik gekeken waar ik de van de Duitse gastronomie kan genieten. Het internet heeft naar het oudste restaurants van de stad gestuurd: het Groser Kiepenkerl Gasthaus. Al sinds de dertiende of veertiende eeuw was hier een brouwerij gevestigd. Tegenwoordig is het een goedlopend restaurant dat gespecialiseerd is in de traditionele Duitse gerechten.

Zoals overal in Duitsland moet ik eerst mijn QR-code en ID-kaart laten zien als bewijs dat ik volledig tegen COVID-19 gevaccineerd ben. Vervolgens krijg ik een fijn tafeltje, waarbij ik een goed uitzicht over de zaak krijg. Als drankje bestel ik de Heimatbier Weizen. Deze wordt standaard in een halve liter geserveerd, zoals het hoort.

Het gerecht dat ik bestel zal de mensen die mij kennen niet verrassen. In Duitsland leeg ik vooral op schnitzels. In dit geval een Jägerschnitzel. Dat is een gepaneerde schnitzel met champignon-roomsaus. Die laat ik apart serveren. Op die manier voorkom ik dat de schnitzel verzuipt in de saus en de laatste helft zompig geworden kan zijn door de saus. Ik moet eerlijk zijn: het restaurant maakt zijn reputatie niet waar. Dit ontstijgt de middenmoot in ieder geval niet. De schnitzel is onder de maat (naar Duitse begrippen) en is vlak van smaak. De saus heeft te grote stukken paddenstoel er in zitten en zou wat meer peper mogen gebruiken. De gebakken aardappeltjes ontbreekt het aan een mooie aardappelsmaak. Verder zijn ze wat slapjes. Ik kan dit zelf veel beter en dan ben ik een amateur. Jammer.

In totaal moet ik 27 euro afrekenen voordat ik het pand mag verlaten. Als ik kijk naar wat ik gekregen heb, dan moet ik zeggen dat het aan de prijs is. De combinatie van een toeristische bestemming en de populariteit van het restaurant zullen daar waarschijnlijk debet aan zijn.

Handig om te weten

Voor een bezoek aan Münster zijn er een aantal dingen die handig zijn om te weten:

• Als je met de auto naar Münster reist, dan heb je waarschijnlijk een Duitse milieusticker nodig voor jouw auto. Het centrum is vrijwel geheel een milieuzone (Umweltzone). Met een milieusticker laat je zien dat jouw auto aan de juiste emissie-eisen voldoet om de stad in te mogen rijden. Een milieusticker is kentekengebonden en moet je vooraf kopen. Dat kan simpel online via milieusticker.shop. Op werkdagen voor 17:00 uur besteld, is dezelfde dag verzonden vanuit Nederland en dus waarschijnlijk de volgende werkdag binnen.
• Op zondag zijn de winkels gesloten in Münster. Soms wordt er een koopzondag in Münster georganiseerd. De meeste zondagen zul je voor gesloten deuren komen en kun je je winkelplannen uit je hoofd zetten. Veel Nederlanders kiezen er daarom voor om op een zaterdag naar Münster te gaan.
• Tijdens de kerstmarkt van Münster liggen de kamerprijzen van hotels in Münster aanzienlijk hoger dan anders. Op tijd je hotelkamer boeken en goed de prijzen vergelijken zijn daarom aan te raden. Wij gebruiken vaak Trivago om naar betaalbare hotelkamers te zoeken.
• Op woensdag en zaterdag vindt er een grote weekmarkt plaats op het enorme plein voor de dom. Deze markt start rond 7:30 uur en duurt tot ongeveer 14:30 uur. Je kunt hier niet alleen terecht voor groente, fruit, delicatessen en handelswaren. Er zijn tal van kraampjes te vinden waar je vers bereide maaltijden en lekkernijen kunt kopen om ter plaatse aan statafels op te peuzelen.