Voor een leuke dagtrip naar een boeiende stad, hoef je vaak niet ver te reizen. In mijn geval ligt er een interessante stad bijna om de hoek: Breda. Deze West-Brabantse stad staat bekend als uitstekende winkelstad en vanwege de bourgondische inslag. Daarnaast zou deze op slechts 25 kilometer van mijn huis gelegen stad in toenemende mate in trek aan het raken zijn als stedentripbestemming, als ik de reisprofessionals spreek die ik ken. Iedereen kent het wel: door ver weg te kijken zie je niet altijd wat voor schoonheid er aan je voeten ligt. Ik kom slechts af en toe in Breda, omdat ik vooral bezig ben om de rest van de wereld te ontdekken. Nu reizen door COVID-19 niet de allerbeste optie is, beperk ik mijn leefomgeving vooral tot een straal van honderd kilometer rond Roosendaal. Dan komt vanzelf Breda in het vizier om een ‘in 12 uur’-verhaal over te schrijven.

Nou stond Breda toevallig al op mijn lijstje om binnen vrij korte termijn te gaan bezoeken. Eigenlijk zou ik dit met mijn accountmanager van TicketBar doen. Omdat het lastig is om onze agenda’s deze periode met elkaar te laten matchen op een dag dat er georganiseerde fietstours plaatsvinden in Breda, doe ik deze dag uiteindelijk toch op eigen houtje. Wel is er door hem geregeld dat ik deel kan nemen aan de populaire ‘Highlights van Breda’ fietstocht, die zij verkopen. Deze fietstocht zal de basis vormen van mijn dag in Breda.

Over Breda

Breda is de qua inwoners de derde stad van de provincie Noord-Brabant, na Eindhoven en hoofdstad Den Bosch. Het is de belangrijkste en grootste stad van de regio West-Brabant. Er wonen ruim 150.000 inwoners in Breda. De geschiedenis begint ergens in de twaalfde eeuw. In 1125 is de naam voor het eerst in een document opgedoken. Gedurende de 13e en 14e eeuw ontwikkelde Breda zich tot een stad die wel privileges had, maar officieel nooit stadsrechten heeft gekregen. In deze tijd werden de eerste vestingwerken aangelegd. Later werden de stadsmuren vervangen door omwallingen. Breda heeft een historische band met het huis Nassau, waardoor het een zogenaamde Oranjestad werd.

De geschiedenis van Breda kent vele hoogte- en dieptepunten, zoals de grote stadsbrand in 1534, het Beleg van Breda in 1624/1625, de Franse bezetting in 1813 en de bevrijding tijdens de Tweede Wereldoorlog op 29 oktober 1944. Voor het hedendaagse Breda is de centrale ligging tussen wereldhavens Antwerpen en Rotterdam essentieel. Hierdoor heeft de stad uit kunnen groeien tot een logistiek knooppunt met een uitstekend vestigingsklimaat voor bedrijven. Dit vormt de basis voor het huidige succes van Breda.

Voor toeristen is Breda een stad met verschillende gezichten. Er is een goede mix van winkelen, uitgaan en bezienswaardigheden ontstaan binnen een plaats die qua formaat prima te behappen is. De afstanden zijn prima te voet te overbruggen, zodat je aan het einde van de dag niet uitgeput naar bed hoeft te gaan.

Zelf kom ik eigenlijk alleen maar sporadisch in Breda om uit te eten, te winkelen of een filmpje te pakken. Al met al denk ik dat ik slechts eens in de twee jaar een keer in deze stad kom, met uitzondering van de keren dat ik er doorheen fiets als ik lekker een rondje aan het fietsen ben. Voor mij wordt het de eerste keer dat ik Breda ga bezoeken als echte toerist. Ik ben ontzettend benieuwd hoe het is om de buurstad op deze wijze te beleven.

07:20 uur – opstaan

Het is zaterdag. Vroeg opstaan is er dan niet bij. Ik blijf tot tegen half acht liggen, totdat ik de douche inspring. Na het douchen trek ik een korte broek en polo aan. Na een week van hoofdzakelijk koel, grijs en nat zomerweer is het vandaag eindelijk tijd voor de zomer! Als de weersverwachting voor Breda klopt, dan wordt het vandaag overwegend zonnig bij een maximumtemperatuur van 25 tot 26 graden. Als dat zo is, dan betekent dat de tweede zomerse dag pas in juli. En het is vandaag al de 18e dag van de maand. Na een zeer warm, droog en zonnig voorjaar laat de zomer in Nederland ons tot nu toe zwaar ik de steek. Voor deze dag in Breda heb ik dus geluk. Het betekent wel dat ik me na het afdrogen eerst in moet smeren met een anti-zonnebrandcrème. De verwachte UV-index is met 6 aan de hoge kant.

07:45 uur – ontbijt

Het is weekend, dus ik verwen mijzelf met een lekker ontbijtje: een boterham met aardbeien. In de zomer eet ik geregeld zomerkoninkjes. Die worden bij ons in de omgeving volop geteeld. De dames liggen nog op bed, dus ik nuttig de ochtendmaaltijd alleen. Bij de boterhammen drink ik een bak koffie, zoals altijd als ik thuis ben.

08:35 uur – naar Breda

Na het ontbijt laat ik de hond even uit en gooi ik mijn fiets achterin de auto. De simpelste manier van geld verdienen is door het niet uit te geven, zeg ik altijd maar. Net als in bijna alle Nederlandse steden moet je in Breda in de binnenstad betalen om te parkeren. Voor zover ik het kan zien is 14 euro voor parkeren op parkeerplaats Beyerd-Vlaszak één van de goedkopere opties. Er zijn buiten het centrum echter ook plekken waar je voor niets kunt parkeren en in het centrum fietsenstallingen waar je je fiets gratis kwijt kunt. Die combinatie zorgt ervoor dat ik geen geld uit hoef te geven aan het parkeren. Dat geef ik liever uit aan een lekkere lunch.

09:00 uur – aankomst in Breda

Na 25 minuten rijden ben ik in Breda gearriveerd. Op de Veilingkade om precies te zijn. Dit is de plek waar normaliter de georganiseerde fietstochten vandaan vertrekken. Dat gebeurt nu vanuit het hart van de stad. De Veilingkade is vanwege het gratis parkeren wel een uitstekende uitvalsbasis voor mij. Vandaar dat ik toch hier naartoe gereden ben. Ik laad mijn fiets uit en rijd richting het centrum. Dit is een ritje van ongeveer twee kilometer.

De fiets stal ik in de Fietsenstalling Nieuwstraat. Dit is echt in het hart van de stad. Sinds steden proberen auto’s uit de binnensteden te weren, kun je steeds vaker gratis je fiets stallen. Zo ook hier in Breda. Als je hem ’s nachts wilt laten staan, betaal je het luttele bedrag van € 1,-.

Wat me opvalt zodra ik het centrum van Breda binnenfiets, is hoe heerlijk rustig het nog is. Blijkbaar start deze stad op een zaterdag wat later op dan de wereldsteden die ik de afgelopen jaren bezocht heb. Heerlijk deze rust. De stad is als een natural beauty die langzaam uit haar schoonheidsslaapje aan het ontwaken is.

09:30 uur – Koffie bij Teun

Tijd voor een goede kop koffie. Ik heb vooraf op internet gekeken waar je in Breda de beste koffie kunt drinken en waar je op zaterdag voor 10 uur terecht kunt. Ik kwam daarbij uit op Koffie bij Teun. Deze koffiezaak is gevestigd in winkelcentrum De Barones, direct bij de fietsenstalling. Koffiedrinken in een winkelcentrum heeft normaal niet mijn voorkeur. Als meerdere bloggers schrijven dat Teun de beste koffie van Breda maakt en dat je hier naartoe moet, ondanks dat de vestigingsplek, dan zet ik me daar maar overheen. Het is nog rustig bij Teun. De zaak gaat net open, net als de winkels. Hierdoor heb je eigenlijk geen ‘last’ van het feit dat je in een winkelcentrum zit.

Vanochtend geen espresso voor mij, maar een latte macchiato met hazelnoot. De combinatie van koffie met hazelnoot vind ik heerlijk. Enkele minuten na mijn bestelling zet de vriendelijke serveerster het drankje bij me op tafel. Er ligt een bitterkoekje bij. Na afloop reken ik 5 euro af inclusief de fooi.

10:00 uur – Grote Markt

Het bruisende hart van Breda wordt gevormd door de Grote Markt. Op dit tijdstip is het hier enorm rustig. Er wordt nogmaals bevestigd dat de Bredanaars geen echte ochtendmensen lijken te zijn. Ze hebben in ieder geval weinig behoefte om op dit tijdstip de binnenstad al in te trekken. Er zitten wat mensen van een kop koffie te genieten, soms met een lekker stuk appeltaart of ene andere lekkernij erbij. Het gros van de terrasstoelen zijn nog onbezet. Mijn gevoel vertelt mij dat dit later op de dag wel anders zal zijn.

10:15 uur – oude stadhuis

Voor de fietstocht moet ik achter het oude stadhuis zijn, aan de Stadserf 2. Het grappige is dat ik in de pakweg vier decennia dat ik in Breda kom, hier nog nooit geweest ben. De achterkant van het stadhuis ziet er echt uit als een groot woonhuis. Totaal anders dan de voorkant, die veel meer importantie uitsraalt.

De heren van de fietstocht zijn net de fietsen aan het uitladen ter hoogte van het standbeelden van de Turfschipper. Dit kunstwerk laat de Turfschipper Adriaan van Bergen uit Leur zien. Hij hielp in 1590 Breda veroveren met zijn turfschip, waarin 72 soldaten verborgen zaten. Deze actie wordt ook wel omschreven als de Bredase variant op het beroemde Paard van Troje.

10:35 uur – fietstocht

Na de administratieve handeling (naam, geboortedatum en handtekening voor verzekering) en het uitproberen van de fiets, is het tijd om te vertrekken. Het is druk vandaag: er worden drie tours gedaan en ik zit in een groep met 10 deelnemers. Vakantie en dagtochtjes in eigen land zijn deze zomer populair. Dat merkt de organisator van de fietstour gelukkig ook. Onze gids is Arjo. Mijn eerste indruk is meteen een goede: vriendelijk en rustig. Ik verwacht dat we een goede tocht zullen gaan hebben met deze man.

Het is altijd een beetje lastig om een fietstocht te beschrijven in een ‘in 12 uur’ verhaal. Wat vertel je wel en wat vertel je niet. Het laatste wat je wilt is om de boeiende en soms smeuïge verhalen die de gidsen vertellen een-op-een over te nemen. Dan haal je de krenten uit de pap. Anderzijds hoort bij de manier waarop wij ons verhaal vertellen voldoende woord en beeld. Ik ga proberen een gulden middenweg te bewandelen. Ik zou sowieso aanraden om de Breda Highlights fietstocht met gids te boeken, in plaats van te proberen deze nu zelf te fietsen. Neem van mij aan, de gids is de toegevoegde waarde in de tocht.

10:45 uur – Kasteel van Breda

De eerste stop die we maken is voor de entree van het Kasteel van Breda. Dit veertiende-eeuwse kasteel was de eerste verstening in Breda. In de zestiende eeuw kwam het kasteel in hanen van Willem van Nassau-Dillenburg, de latere Willem van Oranje. Hij heeft amper in het kasteel verbleven. Het Kasteel van Breda zo’n drie eeuwen lang in handen van de Oranje-Nassau’s gebleven. Het is meerdere keren uitgebreid. De expansie eind zeventiende eeuw in opdracht van stadhouder-koning Willem III leverde het kasteel de naam Prinsenhof op.

In 1826 stelde de toenmalige Koning Willem I het Kasteel van Breda ter beschikking aan de Koninklijke Militaire Academie, dat vaak kortweg als KMA aangeduid werd. De eerste cadetten arriveerden twee jaar later, in 1828. Dat jaartal wordt daardoor vaak aangehouden als startdatum van de KMA in Breda. Vanwege de militaire functie kun je het Kasteel van Breda niet bezoeken. Er is eens per jaar een uitzondering: tijdens de Brabantse Kastelendag kun je onder begeleiding van een gids het Kasteel van Breda bezoeken tijdens een rondleiding.

Hierna fietsen we het nabijgelegen Stadspark Valkenberg in. Dit was vroeger de kasteeltuin. Van hieruit kun je het kasteel zelf goed zien. Aan de westelijke kant van het park kijk je over de Mark naar het kasteel. Aan de kleuren van de baksteen kun je goed zien dat het gebouw in verschillende fases opgebouwd is. Gids Arjo vertelt ons dat de twee torens uit de renaissance stammen.

Op de plek waar we staan is een halve stenen cirkel te zien. Dit is het fundament van één van de verdedigingstorens die in de inmiddels verdwenen stadsmuur van Breda aangebracht waren.

11:00 uur – Begijnhof Breda

Nadat we het park verlaten hebben aan de zuidkant, komen we uit bij het Begijnhof Breda, dat ook wel bekend staat als het Catharinabegijnhof. Wat mij betreft is dit één van de mooiste plekken in Breda. Via de toegangspoort aan de Catharinastraat stap je een andere wereld binnen. Dit uit 29 huizen en een kerk bestaande complex is een oase van rust binnen de verder vrij drukke binnenstad van Breda. De oorsprong van het Begijnhof is terug te voeren naar het jaar 1267, toen Hendrik V en Sofia van Berthout grond aan de Bredase begijnengemeenschap schonken. Niet veel later vestigden de eerste begijnen zich hier. In de zestiende eeuw verhuisden de begijnen naar de huidige locatie. De gids zal tijdens de fietstocht meer vertellen over wat begijnen zijn.

Inmiddels wonen er geen begijnen meer op deze prachtige locatie. De laatste echte begijn overleed in het jaar 1990. Nog steeds worden de huisjes bewoond door vrijgezellen vrouwen, vaak wat ouder, die vaak een maatschappelijke rol bekleden of bekleed hebben. Voor mij is het Begijnhof Breda vooral een fotogenieke plek die je eeuwen mee terug in de tijd lijkt te nemen.

11:15 uur – de connectie met Elvis

Op het moment dat we stoppen bij het pand waarin Penn&Ink N.Y. gevestigd is, vraag ik mijzelf af waarom dit een belangrijke bezienswaardigheid in Breda zou moeten zijn. Het pand blijkt vooral een historische waarde te hebben. Het is de plek waar de de beste en grootste manager aller tijden in de muziekgeschiedenis gewoond heeft. We hebben het over Colonel Tom Parker, die toen hij in Nederland woonde nog gewoon Dries van Kuijk heette. Hij is de man die Elvis Aaron Presley bekend heeft gemaakt. Hij is tevens de reden waarom superster Elvis met uitzondering van Duitsland nooit buiten de Verenigde Staten geweest zou zijn. Het hele verhaal, inclusief mooie anekdotes, zal de gids vertellen tijdens deze stop aan de Veemarktstraat 66.

11:30 uur – De Koepel

Om half twaalf arriveren we bij De Koepel. Deze voormalige koepelgevangenis behoort tot de meest bekende gebouwen van Breda. Het is één van de drie koepelgevangenissen die in Nederland gebouwd is. Vanwege de vorm zijn er weinig hoeken waar gevangenen zich aan het oog van de bewakers konden onttrekken. Hierdoor waren er relatief weinig gevangenbewaarders nodig. Het was daardoor een zee efficiënte gevangenis. De Koepel is tussen 1882 en 1886 gebouwd en heeft tot 2001 dienstgedaan als mannengevangenis. Na afloop van de Tweede wereldoorlog werden zware oorlogsmisdadigers hier opgesloten, nadat de voormalige koningin Wilhelmina de doodstraf afschafte. Bekende ‘gasten’ waren de Drie van Breda.

Nadat De Koepel in 2001 aangewezen is als rijksmonument, heeft het nog dienstgedaan als vrouwengevangenis. Dat was tot januari 2013. In 2016 verloor De Koepel defitief de status van penitentiaire inrichting. Het gebouw is nog steeds eigendom van de staat. Op dit moment worden er onder andere zeer realistische escapegames gespeeld.

11:50 uur – achter het Chassé

Vanuit De Koepel fietsen we langs voor mij bekend terrein: het gebied waar de Pathé bioscoop en het Chassétheater zich bevinden. Bij het Chassé steken we de Claudius Prinsenlaan over, waarna we langs het theater fietsen om aan de achterkant uit te komen. Ik ben vrolijk verrast. Dit ken ik niet. Ik zie een groot plein, veel ruimte en moderne architectuur. Gids Arjo vertelt dat dit vroeger was dat bij de Chassékazerne hoorde. Na het sluiten van de kazerne bleef er een groot terrein over dat een nieuwe invulling kon krijgen. Dat heeft geresulteerd in het door Rem Koolhaas en Xaveer de Geyter bedachte Chassé Park. Het wordt ook wel de Chassécampus genoemd, omdat het gebied doet denken aan een campus.

12:00 uur – hoofdgebouw Chassékazerne

Niet de gehele Chassékazerne is verdwenen. Het hoofdgebouw staat er nog. In dit gebouw is tegenwoordig het Stadsarchief nog gehuisvest. Tot 2017 was Breda’s Museum hier ook gevestigd. Met het samengaan met MOTI is de collectie verhuisd naar het Stedelijk Museum Breda.

12:10 uur – tank

Tijdens de Nederlandse geschiedenislessen wordt onze kinderen vooral geleerd dat Nederland op 5 mei 1945 bevrijd werd van de Duitsers en dat het vooral Britse en Amerikaanse geallieerde troepen waren die daar grotendeels voor verantwoordelijk zijn geweest. Wat weinig belicht wordt is dat grote delen van Nederland al eerder van de Duitsers bevrijd werden. Sommige steden zelfs al in 1944, waaronder Breda. Op 29 oktober 1944 werd Breda bevrijd door de Eerste Poolse Pantser Divisie onder leiding van Generaal Maczek. Het Poolse leger was op weg vanuit Schotland met als uiteindelijk doel om hun eigen land te bevrijden. Zover is het nooit gekomen. Onderweg naar hun thuisland hebben de Polen meerdere steden bevrijd, waaronder dus Breda. Terwijl ze hun tocht nog niet afgerond hadden, waren het de Russen die vanuit de oostelijke kant Polen binnengevallen hadden en ‘bevrijd’ hadden. Na de Duitse onderdrukking kwam er het communisme. Als gevolg hiervan konden tienduizenden Poolse veteranen niet terug naar huis keren. Vandaar dat er meteen na de Tweede Wereldoorlog er een redelijk grote groep Polen zich vestigden in Breda.

Aan de rand van het Wilhelminapark staat een stille getuige. Het is een Duitse Panther, die door het Eerste Poolse Pantser Divisie buit was gemaakt op de Duitsers. Deze tank is daarna door de Polen aan Breda geschonken.

We fietsen verder. Onderweg komen we vooral langs zichtbaar duurdere huizen. Dit is niet bepaald de arbeiderswijk, zeg maar. We bevinden ons op dit moment in de wijk Ginneken. Dit was een zelfstandige nederzetting, maar is in 1943 geannexeerd door Breda.

12:25 uur – Ginnekenmarkt

Het is tijd voor een tussenstop. Die wordt gehouden bij de Ginnekenmarkt. Dit is één van de gezelligste pleintjes van Breda. Voordat ik plaatsneem op het terras bewonder ik eerst de graffiti aan de zijkant van het pand waarin Kahuna Hawaiian Poké Bowl zit. Dit kunstwerk is één van de ongeveer 80 objecten die tot de Blind Walls Gallery behoort. Prachtig… een ander woord kan ik niet verzinnen voor dit enorme kunstwerk.

Ik neem plaats op het terras van Café Boerke Verschuren. Vanwege de coronamaatregelen die nog steeds gelden, staan de tafels op ruime afstand. Toch zijn er voldoende lege plekjes te vinden. Het is warm weer, dus een lekker koel colaatje gaat er wel in. Binnen enkele minuten staat er een flesje Coca Cola en een glas met ijsklontjes voor mijn neus. Heerlijk! Na een kwartier pauze reken ik af en ga terug naar de fiets, waar gids Arjo ons weer verwelkomt.

12:55 uur – Mastbos

Vanaf de Ginnekenmarkt fietsen we langs de Mark zuidwaarts. We zijn terecht gekomen in het meest oostelijke deel van het Mastbos, wat het drukste en meest bekende bos van Breda is.

We stoppen bij het kantoor van Staatsbosbeheer. Hierop is een ooievaarsnest aangebracht. We hebben geluk: er zit een ooievaar bovenop het nest. Dat is geen alledaags gezicht in Nederland, hoewel deze vogel het steeds beter doet hier. In de jaren zeventig van de vorige eeuw waren de ooievaars bijna verdwenen uit ons land. Inmiddels broeden er ongeveer 1200 paartjes in Nederland.

13:05 uur – Kasteel Bouvigne

Na het oversteken van de Bouvignelaan fietsen we noordwaarts. Na enkele minuten zien we een de rechterkant een sprookjesachtig kasteel. Het is Kasteel Bouvigne. het door water omringde kasteel is ongeveer vijfhonderd jaar oud. Tegenwoordig is het eigendom van het Waterschap Brabantse Delta. Het is een geliefde locatie om te trouwen en om trouwfoto’s te maken. Vanwege het coronavirus is een huwelijksvoltrekking of trouwfeest in het Kasteel Bouvigne tijdelijk niet mogelijk. Vanaf 1 september is het wel op beperkte schaal weer mogelijk om trouwfoto’s in de tuinen te maken.

13:20 uur – Blind Walls Gallery

We stoppen bij een tweede ‘mural’ van de Blind Walls Gallery. Het is een door Zenk One (Robin Nas) gemaakte muurschildering die een ode aan Burgemeester Godevaert Montens symboliseert. Dit kunstwerk ligt in de Picenistraat, maar het pand zelf ligt aan de Godevaert Montensstraat. Het werk is in 2016 aangebracht.

13:30 uur – Spanjaardsgat

De laatste stop is bij het Spanjaardsgat. Hier ligt de waterpoort tussen de Granaattoren en de Duiventoren. De gids vertelt het verhaal over de Vrede van Breda die hier op 31 juli 1667 in de Grote Zaal van het Kasteel van Breda getekend werd. Dit verdrag had en vrij grote impact op de geschiedenis van Nederland. Dit is het moment geweest waarbij Nieuw-Amsterdam aan de Britten overgedragen werd. Dit werd daarna New York City. Wij mochten het zojuist veroverde Suriname behouden. Men vraagt zich vaak af hoe de wereld er nu uitgezien zou hebben als wij Nieuw-Amsterdam hadden weten te behouden en desnoods Suriname teruggegeven hadden.

13:40 uur – einde van de fietstocht

Drie uur na vertrek komt er een einde aan een boeiende fietstocht door Breda. We stoppen op de Grote Markt, waar een tijdelijk popup-store van het kantoor gevestigd is dat de tours organiseert. Gids Arjo vertelt nog kort over de Grote Kerk van Breda, waar we op uitkijken. Een andere naam is de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Ik neem vervolgens afscheid van de groep en van de gids. Het was een uitstekende fietstour met een goede gids. Ik had vooraf geen idee dat een fietstocht door Breda zo leuk kon zijn.

14:00 uur – een PuiCke lunch

Fietsen maakt hongerig. Voor de lunch verlaat ik de inmiddels gezellig drukke Grote Markt. Vooraf had ik al een plekje uitgezocht: PuiCk. Deze zaak heb ik gevonden via een blogartikel over de fijnste lunchplekjes in Breda. Als ik de recensies lees en de kaart bekijk, dan moet dit wel de moeite zijn. Reserveren was niet mogelijk, omdat ze voor dit tijdstip anders mogelijk mensen van hun tafel zouden moeten sturen. Ik moet daarom een kleine tien minuutjes wachten tot ik aan een tafeltje plaats kan nemen. Geen enkel probleem, want op een zomerse dag zoals deze zit ik liever buiten dan binnen.

In plaats van een menukaart, hebben ze een standaard met daarop QR-codes op de tafels staan. Met de camera van je smartphone kun je deze scannen, waarna je naar de menukaart op de website van PuiCk kunt gaan. Handig zo in de coronatijd. Uit de uitgebreide drankenkaart kies ik de Cherry Coke van Fentimans. Ik ben verzot op de frisdranken van dit Britse merk.

Mijn middagmaal is een pita met zachtgegaard Thais buikspek. Op het moment dat het geserveerd wordt, krijg ik al een glimlach op mijn gezicht. Dat ziet er goed uit! Het smaakt net zo heerlijk als het eruit ziet. De serveerster vraagt tussendoor nog of het smaakt, waarop ik alleen nog maar ‘hemels’ eruit kan krijgen. Als ik in Breda zou wonen, dan zou ik hier vaste klant zijn. Dat baseer ik mede op de andere gerechten die ik voorbij zie komen. Wat een feest is het hier!

Uiteindelijk moet ik een kleine vijftien euro afrekenen. Het was het meer dan waard.

14:45 uur – Stedelijk Museum Breda

Een stedentrip is wat mij betreft niet compleet zonder een museumbezoek. In Breda kies ik voor het Stedelijk Museum. Dit stadsmuseum is gevestigd in één van de oudere gebouwen van Breda: De Beyerd. Dit was een gasthuis voor oude mannen, daklozen en zieken. De gevel stamt uit het jaar 1634. Sinds 2017 doet het gebouw dient als museum.

Zaal 1 laat 450 jaar kunst en geschiedenis zien. Slechts een klein deel van de collectie van het museum wordt hier getoond, zoals het middeleeuwse altaarstuk over het Sacrament van Niervaert. De collectie laat ook zware tijden voor Breda zien, zoals de 80-jarige oorlog en de Tweede Wereldoorlog.

Het schilderij ‘Christus en de Samaritaanse Vrouw bij de Stad Breda’ is vooral de moeite waard omdat je hier een mooi panoramisch beeld hebt van Breda rond het jaar 1518-1520. De Grote Kerk is duidelijk herkenbaar en prominent aanwezig in het stadsbeeld. Verder zie ik in deze zaal mooie restanten van glaswerk van Charles de Héraugière, schilderijen waarop prominente figuren uit de Bredase historie te zien zijn en delen van beelden die tijdens de Beeldenstorm vernield zijn.

In zaal 2 is onder andere aandacht voor de industrie van Breda. Denk aan chocoladefabriek Kwatta die in 1883 in Breda werd opgericht. Of aan het conservenbedrijf Hero, dat onder andere bekend is van de vruchtenjams. Het kachel- en fornuismerk Etna behoort ook tot de grote groep van bekende Bredase bedrijven. Je kunt in het museum een kachel uit 1961 en een fornuis van omstreeks 1938-1940 met eigen ogen aanschouwen.

De schilderijen in deze zaal tonen taferelen uit het dagelijks leven zoals zich dat in Breda afspeelde. Op videobeelden worden mensen in beeld gebracht die in Breda wonen, maar hun roots elders hebben. Boeiende verhalen van enkele minuten, die stuk voor stuk de moeite waard zijn.

Zaal 3 heeft als thema ‘Ziek & Gezond’. Hier worden objecten tentoongesteld die te maken hebben met de ziekenzorg in Breda door de eeuwen heen. Pronkstuk is het originele interieur van drogisterij Elsen. Ook een begin twintigste-eeuwse gaper is te aanschouwen. Dit soort mannenkoppen hingen vanaf het einde van de achttiende eeuw aan de gevels van apotheken. Dit was ter herkenning, zoals je tegenwoordig in veel landen een groen kruis ziet bij apotheken.

De benedenverdieping is voor tijdelijke exposities bedoeld. In zaal 4 en 5 is de tentoonstelling ‘Zwaar als een vogel’ van Sef Peeters gaande op dit moment. In een video wordt de visie van de kunstenaar uitgelegd. De laatste benedenzaal heeft als thema ‘Save me from this cold’. De inrichting is een soort mix van stijlen: activistisch, kerkelijk en romantisch. Drie stijlen die zo verschillend zijn, naar daardoor zo mooi blenden. Het decor is vooral bedoeld als opvulling voor drie schermen waarop videopresentaties gegeven worden. Hierop zijn mensen te zien die een persoonlijk verhaal vertellen, terwijl ze toevallige voorbijgangers lijken. Het kunstenaarsduo Martin en Inge Riebeek heeft hiermee iets prachtigs weggezet. Persoonlijk en intiem, maar op een openbare plek. Alleen hiervoor is een bezoek op dit moment aan het Stedelijk Museum al de moeite waard. Deze tijdelijke tentoonstelling is tot en met 23 augustus te zien in Breda.

16:00 uur – De IJssalon van Breda

Het is 27 graden inmiddels. Een koud ijsje gaat er wel in nu. Op een steenworp afstand van het Stedelijk Museum vind je De IJssalon van Breda. Ik heb niet op recensiesites gekeken of het ook de béste ijssalon van de stad is. De beste manier om dat te weten, is door het te ondervinden. Ik sluit aan achter de bescheiden rij.

Na enkele minuten ben ik al aan de beurt. Ik ga voor een bakje met twee bollen: meloen en hazelnoot-schuimtaart. Dat kost me 2,75 euro. Er is mooi een gaatje vrij op de bank voor de ijssalon, waar ik kan gaan zitten met inachtname van de anderhalve meter afstand. Mijn smaakoordeel is dat het redelijk goed ijs is, maar niet het beste van West-Brabant. De Gerdahoeve in Nispen steekt wat mij betreft nog steeds met kop en schouders boven de rest uit. Neemt niet weg dat dit ijsje prima is: niet te vet en iets aan de zoete kant. Dat zal vooral een kwestie van persoonlijke voorkeur zijn.

16:25 uur – Onze Lieve Vrouwekerk

Na het ijsje opgegeten te hebben loop ik de binnenstad verder in. Ik zie dat ik de Grote Kerk binnen kan lopen. De entree is gratis, dus waarom niet even een kijkje wagen? Bij het loket kun je kaartjes kopen om de 97 meter kerktoren te beklimmen. De wenteltrap schijnt ontzettend veel treden te tellen, waardoor je ongeveer een uur kwijt bent om deze tocht heen en terug te maken. Ik houdt van uitzichtpunten, maar een uur is me iets te gortig. Ik sla over en maak een wandeling door de uit kalksteen opgetrokken kerk. Kalksteen zorgt voor een mooi uiterlijk. Het nadeel is de kwetsbaarheid van dit uit Limburg afkomstige gesteente. Hierdoor moet alles iedere 80 tot 100 jaar gerestaureerd worden, wat een enorme kostenpost met zich meebrengt.

16:45 uur – ’t Sas

Ik neem nog even een kijkje in ’t Sas (ook wel het Sas genoemd). Dit winkelhofje behoort tot de mooiere plekjes van Breda. Er staan verschillende terrasjes in het Sas waar je lekker wat kunt eten en drinken. Vroeger zat hier de Torenpassage gevestigd. Dit toen weinig inspirerende winkelgebied heeft gelukkig plaatsgemaakt voor het veel sfeervollere Sas. In ’t Sas kun je op hoog niveau lunchen of dineren. Het hier gevestigde Restaurant Chocolat is in het bezit van een Michelinster.

17:00 uur – Mr. Barley

Stedentrippen bij zomers weer maakt me dorstig. Aan de Haven (ja, zo heet het echt) zit Mr. Barley. Bierliefhebbers snappen meteen dat dit een referentie is naar Barley hop, een ingrediënt voor bier. Hier zit het nog niet vol. Ik neem plaats op het terras en vraag de kelner wat voor witbier hij van de tap heeft. Dat is er eentje: Lowlandsbezoekers. De keuzestress is zo al verdwenen voordat hij er überhaupt was. Makkelijk toch? Ik bevestig mijn keuze en enkele minuten later zit ik op het terras te genieten van een lekker biertje. Ik moet eerlijk bekennen dat ik dat toch wel gemist heb de afgelopen maanden: gewoon het terras op kunnen als je die behoefte hebt. Ik ben zeker bewust wat betreft COVID-19, maar niet paniekerig. Ja, ik houd me netjes aan alle regeltjes zoals anderhalve meter afstand en mijn handen kapotwassen als dat moet. Maar ik sta het mezelf inmiddels wel toe om af en toe even te genieten, zoals nu.

17:25 uur – fiets ophalen

Ik ben vlak bij de fietsenstalling. Een mooi moment om mijn fiets op te halen. Het is heerlijk rustig bij de fietsenstalling, waardoor ik mijn fiets zo te pakken heb.

17:40 uur – Blind Walls Gallery

Daarstraks heb ik de app van de Blind Walls Gallery gedownload en op mijn telefoon geïnstalleerd. Ik ben toch wel benieuwd naar de muurkunst die hier in Breda te bewonderen valt. Dit is het geluk dat ik mijn fiets bij me heb, In plaats van kriskras door de hele stad te gaan wandelen, kan ik dat nu op de fiets doen. In totaal zie ik met deze handige app meer dan 25 kunstwerken. Het voordeel van de applicatie is dat je op een interactieve kaart kunt zien waar de muren zich bevinden, terwijl je eigen positie in Breda ook aangeduid wordt.

18:30 uur – Belcrum

Na een kleine vijftig minuten ben ik terug aan de Veilingkade. Ik gooi mijn fiets even in de auto en loop richting Belcrum Beach en Pier 15. Belcrum Beach is het stadsstrand van Breda en Pier 15 is een skatepark annex evenementenlocatie. Bij Pier 15 ziet het er het gezelligste uit, mede dankzij de muziek die hier uit de speakers komt. Ik drink hier nog even een frisdrankje voordat ik in de auto huiswaarts stap.

19:30 uur – thuis eten

De meeste ‘in 12 uur’-verhalen eindigen met een diner in een lokaal restaurant. Vandaag doe ik dat niet. Het is één van de weinige zomerse dagen deze juli en ik heb een aangename achtertuin, waar een leuk gezin op mij wacht. Waarom zou ik dan in mijn eentje in een restaurant gaan eten? Omdat we later vanavond vrienden op visite krijgen, is het naar Breda laten komen van mijn gezin om hier samen wat te eten, ook geen optie. Thuis heeft mijn vrouw een heerlijke nachoschotel gemaakt. Mijn jongste dochter heeft de verse guacemole gemaakt die we erbij eten. Ik sluit de dag dus lekker thuis af.

Nederland tijdens de coronacrisis

Deze dag in Breda is bijna drie maanden na mijn vorige ‘in 12 uur’-verhaal geweest, waarin ik een aantal Brabantse dorpjes bezocht. In de tussentijd is er veel veranderd wat betreft de maatregelen rond de coronapandemie. De teller van het geregistreerd aantal besmettingen wereldwijd staat inmiddels op meer dan 16,5 miljoen, wat ongeveer gelijk staat aan de complete bevolking van Nederland. In ons eigen land valt het op dit moment allemaal mee, waardoor de overheid stap voor stap de coronamaatregelen afgebouwd heeft. In april zaten we nog in een zogenaamde ‘smart lockdown’. Op dit moment is de horeca weer open, kun je musea bezoeken en is het mogelijk om door een redelijk deel van Europa te reizen.