We schrijven dinsdag 21 april. Het is exact 1 maand na mijn vorige ‘in 12 uur’-verhaal. De coronacrisis is nog in volle gang. Op vakantie gaan is op dit moment vrijwel onmogelijk. Nederland zit in de zogenaamde ‘smart lockdown’ die op 23 maart ingegaan is. We hebben beperkte bewegingsvrijheid. Evenementen en samenscholingen zijn verboden, inclusief feestjes in de thuissfeer. Je mag maximaal 3 mensen van buiten je eigen huishouden op bezoek hebben, maar de meeste mensen ontvangen helemaal geen mensen. Bij ons is er al anderhalve maand niemand meer over de vloer geweest en wij bezoeken geen derden. De scholen, horeca, kappers, musea en vrijwel alle leuke dingen zijn gesloten. Een groot deel van de winkels zijn nog wel open. Bij een deel van de horeca kun je afhalen. Verder zie je dat het dagelijks leven buiten werken vooral bestaat uit wandelen, fietsen, hardlopen en andere buitenactiviteiten.
Inmiddels zijn we met z’n allen gewend aan de nieuwe werkelijkheid. Social distancing is voor een grote groep Nederlanders normaal geworden. Sommigen hebben daar wat meer moeite mee. De overheid grijpt geregeld in door middel van boetes uitdelen en gebieden sluiten. Zo wilde ik afgelopen zondag foto’s maken in Willemstad, maar werd al buiten de bebouwde kom tegengehouden. Dat ik fotografeer voor mijn werk, werd niet als geldige reden gezien. Normaliter zou ik de discussie aangegaan zijn. In deze rare tijden volg ik braaf de instructies van de overheid op.
Naast mijn privéleven is het vooral mijn werk dat beïnvloed wordt. Ik kan niet reizen, wat een essentieel onderdeel is van wat ik doe. Wat me meer zorgen baart is dat anderen ook niet kunnen reizen, waardoor er geen vakantie meer geboekt worden op dit moment. De omzet is bijna naar nihil gedaald. Nou kan ik in een hoekje gaan zitten janken. Een andere optie is kijken welke mogelijkheden er nog wel zijn. Hoe kan ik ervoor zorgen dat op het moment dat men weer mondjesmaat op vakantie zal gaan, ik daar een graantje van mee kan pikken?
Niemand kan voorspellen hoe de reisbranche weer op gang komt en wanneer dat is. Vanavond zal de eerstvolgende persconferentie van premier Rutte plaatsvinden. Velen hopen op een versoepeling van de maatregelen. Als je naar de statistieken kijkt, dan zou je denken dat de teugels iets losser mogen. Een zekerheid is dat niet. Wat ik in ieder geval verwacht is dat het binnenlands toerisme eerder op gang komt dan dat we naar andere landen gaan reizen. Of dat op zeer korte termijn zal zijn, betwijfel ik. Maar ja, wie ben ik? In ieder geval geen corona- of virusexpert.
Voor het geval men langzaamaan weer wat op pad gaat binnen Nederland, ben ik gaan kijken waar we onze Nederland-portefeuille het beste uit kunnen breiden. Dan kom ik al snel uit bij de site www.mooistedorpjes.nl. Op deze site beschrijven we de mooiste dorpen uit op dit moment 38 verschillende landen ter wereld. Daar zitten exotische bestemmingen tussen zoals Cuba, Mauritius, Kaapverdië en Zuid-Afrika. Maar natuurlijk hebben we ook een groot aantal Nederlandse dorpen op deze site staan. Als mensen weer op vakantie gaan, dan staat het bezoeken van leuke dorpjes en stadjes hoog op de lijst om te gaan doen. En dan kom je al snel op onze site terecht. Het aanbod van mooiste dorpjes in Nederland is nog niet compleet. Zo ontbreken er in mijn eigen provincie Noord-Brabant nog een aantal fraaie dorpjes. Vandaar dat ik vandaag op pad ga om zes dorpen te bezoeken en fotograferen. Een werkdag die bijna op een normale werkdag lijkt, maar door de coronamaatregelen wel iets anders ingevuld zal worden. Ik neem jullie mee op pad tijdens mijn dag in Brabantse dorpjes.
06:45 uur – opstaan
Als ik thuis ben, sta ik op tijd op. Vandaag is dat om kwart voor zeven. Net als tijdens mijn vorige ‘in 12 uur’ verhaal zijn het wederom de vogeltjes die mij met hun gefluit wekken. De lente is in volle gang. De bloesem is uitgebloeid en de natuur begint steeds groener te worden. Dat is het grote voordeel dat we hebben aan het moment waarop we de coronacrisis momenteel beleven: het is al een paar weken grotendeels mooi weer. Hier in Roosendaal hebben we de zomerse grens van 25 graden al twee keer aangetikt. Voor vandaag wordt er redelijk zonnig weer voorspeld met een maximumtemperatuur van ongeveer 21 tot 22 graden. Wie de klimaatinfo van Noord-Brabant bekijkt die ziet dat dat ruim boven normaal is voor de maand april.
07:00 uur – ontbijt
Een kwartier later zit ik aangekleed, gewassen en geschoren aan tafel. Mijn dag begint met het ontbijt. Veel Nederlandser kan mijn ochtendmaal niet. Het bestaat uit twee volkorencrackers. Eentje is belegd met jonge kaas en de andere met zoet. Vandaag is dat vruchtenhagel van De Ruyter. Daarnaast staat mijn vaste recept: een kopje koffie van Nespresso. Sinds vorige week hebben we een proefabonnement op De Volkskrant. Het was een aanbieding die we niet konden weigeren: vier weken de papieren krant in de bus en toegang tot alle artikelen op hun website voor het luttele bedrag van € 4,00. Omdat we toch alle dagen thuis zijn, hebben we dit maar weer eens gedaan. Na vier weken stopt het tijdelijke abonnement vanzelf.
07:35 uur – e-mail checken
Voordat ik op pad ga, kijk ik eerst of ik e-mails ontvangen heb waar ik meteen wat mee wil of moet doen. Een nieuwe potentiële adverteerder heeft zich gemeld met de vraag wat het plaatsen van een artikel op één van mijn reissites kost. Ik stuur ze het tarief en de voorwaarden toe. Verder is het vooral spam dat mijn mailboxen vervuild. Gelukkig heb ik die vrij snel verwijderd. Je pikt ze er heel snel uit.
08:00 uur – even met de hond lopen
Ik heb met mijzelf ‘afgesproken’ dat ik om half negen op pad ga. Dat biedt mij even de tijd om met de hond naar buiten te gaan. Dan hoeven de dames dat vanochtend niet te doen. De straffe oostenwind laat het iets koeler aanvoelen dan dat het is. Dit herinnert mij eraan om voor de zekerheid een vest mee te nemen voor vandaag. Gisteren was er sprake van een oostelijke wind met windkracht 5. Volgens de meteorologen is hetzelfde voor vandaag te verwachten.
08:25 uur – op pad
Vijf minuten voor de geplande vertrektijd start ik mijn auto. Ik stel het navigatiesysteem in op Dussen, wat mijn eerste bestemming voor vandaag zal zijn. Behalve mijn fotocamera en het lijstje met de planning, neem ik twee flesjes water mee. De horeca is gesloten en ik zal tussendoor zo af en toe wat moeten drinken. Voor de lunch vertrouw ik erop dat ik ergens een broodje of zo kan halen.
09:05 uur – Dussen
Het eerste Brabantse dorp dat ik aandoe is Dussen. Zodra ik in het hart van het dorp arriveer, vraag ik me af wat ik hier doe. Het is een weinig inspirerende plek. Geen oude straatjes of rijtjes met fraaie gevels. Geen gebouwen die mij prikkelen om de lensdop van mijn camera te verwijderen. Het is erg rustig. Dat zal vooral aan de coronamaatregelen liggen, denk ik. Er staat een marktkoopman met zijn groenten en fruit te wachten op klanten.
De volgende stopplek ligt aan de noordkant van Dussen. Het is Kasteel Dussen. Dit middeleeuwse bouwwerk is de belangrijkste bezienswaardigheid van het dorpje. Het oudste deel is rond het jaar 1300 gebouwd. Tijdens de Sint Elisabethsvloed van 1421 werd het kasteel vernield. Vijftig jaar later werd het herbouwd. Tegenwoordig is het in handen van de gemeente Werkendam en is het in gebruik voor representatieve doeleinden.
De ligging van het kasteel is prachtig. Het ligt redelijk vrij aan de rand van Dussen en is omringd door het een gracht. De entree ligt aan de achterzijde, vanaf de weg beschouwd. Daar kun je via de brug naar de binnenplaats lopen. Die is nu wel geopend voor het publiek. De rest van het kasteel is gesloten.
De derde stop in Dussen is bij de Noordeveldse Molen. Deze wipmolen staat op een mooie plek in het Brabantse landschap. Je ziet hem van afstand al staan. Via een doodlopend weggetje rijd ik naar de molen. Daar lees ik op een informatiebord dat de oorspronkelijke molen uit 1795 stamde, maar dat die in 1992 afbrandde. Het mooie exemplaar dat ik nu zie is tussen 1995 en 1997 gebouwd. Ondanks de straffe wind draaien de wieken nu niet. Ik kan de molen niet bezoeken. Hij is op dit moment gesloten voor het publiek.
10:40 uur – Ravenstein
Na drie kwartier rijden arriveer ik in het tweede dorp dat ik vandaag bezoek: Ravenstein. Op het moment dat ik het centrum binnenrijd, word ik helemaal blij. Wat een mooi dorp is dit! Ik kan niet wachten om mijn auto te parkeren en rond te gaan wandelen. In het centrum is parkeren voorbehouden aan vergunninghouders. Via de P-route word ik naar een parkeerterrein net buiten het historische centrum geleid.
In Ravenstein besef ik dat de website mooistedorpjes.nl voor dit soort plekken bedoeld is. Wat een schoon plekske, zeggen wij in Brabant. In het oog vallende gebouwen zijn het raadhuis, de achttiende-eeuwse Luciakerk en de woonhuizen met fraaie gevels.
Redelijk centraal in het dorp staat de Ravensteinse Molen. Deze stellingmolen staat op een verhoging: het voormalig bastion ‘Utrecht’. De molen stamt uit 1857, waarmee de houten voorganger vervangen werd. Sinds 1991 is de molen bezit van de stichting ‘De Ravensteinse Molen’. De molen kreeg toen de naam ‘De Nijverheid’ terug. Normaliter is de molen te bezoeken, maar nu is hij vanwege de coronaregels gesloten.
Onderweg naar de parking loop ik nog even langs de Stadstuin met het Leerlooierijhuisje. Je raadt het al: ik sta voor een gesloten poort. Of dat met de huidige regels te maken heeft, dat weet ik niet zeker. In normale tijden is deze tuin ook alleen maar op zaterdag- en zondagmiddag geopend.
11:55 uur – Grave
Vlak voor het middaguur arriveer ik in Grave. Dit is een vestingstadje gelegen aan de Maas. Aan de overkant ligt de provincie Gelderland. Ik ben dus echt aan de grens van de geweldige provincie Noord-Brabant terechtkomen. De belangrijkste bezienswaardigheid is hier het historisch centrum. Vanwege werkzaamheden kan ik daar met de auto niet inrijden. Vanwege het parkeren heeft dat waarschijnlijk toch geen zin. Ik parkeer mijn auto aan de rand. Een van de eerste dingen die ik tegenkom in het centrum is een café dat toepasselijk ‘Ons Café’ heet. Hoe simpel kan het soms zijn? Het is gesloten. Corona, weet je wel? Het bezoek aan een café, lunchroom of restaurant zit er niet in.
Onderweg naar de Maaskade kom ik verschillende eettenten tegen. Alles is gesloten. Jammer, want het is bijna lunchtijd en ik heb best trek. Daar zal ik straks iets anders op moeten verzinnen.
Aan de Maaskade waai ik zowat uit mijn broek. Door de straffe oostenwind ligt de gevoelstemperatuur veel lager dan de werkelijke temperatuur. Die is volgens de weerapp op mijn telefoon 16 graden Celsius. Je kunt aan het water goed zien dat er een harde wind staat. Wat je ook ziet is dat het water in de Maas hoog staat. Dat zal meer te maken hebben met smeltwater verder stroomopwaarts dan met regenval. In Nederland hebben we de afgelopen maand amper regen gezien.
Een van de mooiste panden in Grave is wat mij betreft De Kerkleuner. Deze naam is gegeven aan het pand dat tegen de Sint Elisabethkerk aangebouwd is. De trapgevel in combinatie met de mooie ramen zorgen voor een geweldige uitstraling. Het is lente, dus voor in de bloembak staan allerlei fleurige plantjes.
Aan de overkant ligt het oude stadhuis. Deze stamt uit de vijftiende eeuw. Tussen 1966 en 1969 werd het stadhuis gerestaureerd op basis van een oude afbeelding uit de 18e eeuw. Het gebouw heeft meerdere functies gehad, zoals waag, gevangenis en vleeshuis. Tegenwoordig zit het Streekarchivaat van het Land van Cuijk hier gevestigd. In de oude schepen zaal vinden trouwerijen plaats. De façade van het oude stadhuis ligt op dit tijdstip helaas in de schaduw.
Ik loop de lokale drogisterij even binnen in de hoop dat ze handgel hebben. En ja, ik heb geluk. Ik kan hier voor het schappelijke prijsje van 2,95 euro een flesje kopen. Nu ik een hele dag op pad ben en ik de kans klein acht dat ik mijn handen ergens kan wassen, vind ik het wel prettig als ik mijn handen kan ontsmetten voor ik iets ga eten.
12:55 uur – drive-thru lunch
In Grave zag ik een broodjeszaak waar je af kunt halen. Dat had ik kunnen doen, ware het niet dat ik op weg naar Grave een drive-thru pannenkoekenrestaurant heb gezien. Pannenkoekenrestaurant Den Tol is zo slim geweest om op hun parkeerterrein een mobiele keuken te plaatsen. Het lijkt net de McDrive. Bij het ene loket bestel en betaal je, bij de tweede haal je je bestelde spullen af.
Er is keuze uit 3 soorten pannenkoek: met asperges, een zoete variant en eentje met hete kip. Ik kies voor die laatste. Daar bestel ik een rode vruchtensmoothie bij. Dit alles kost me 12,50 euro, die ik contactloos met mijn bankpas voldoe. Twee minuutjes later ontvang ik mijn bestelde spullen bij het tweede loket. Die worden op veilige afstand aangereikt.
De smoothie smaakt een beetje zoals je zou verwachten. Hij is verre van te zoet. Zo proef je in ieder geval het fruit nog. De pannenkoek wordt in een Chinees doosje geserveerd. Je weet wel, zo’n kartonnen doosje die je zo vaak in Amerikaanse series en films ziet als ze daar Chinees eten. De pannenkoek is in reepjes gesneden en ligt in het onderste deel van het doosje. Daar bovenop ligt sla, fijngesneden hete kip, blokjes augurk en een geel sausje. De combinatie is verrassend lekker. Vooral de lichtzoete smaak van de pannenkoek vormt een goede blend met de pikante kipstukjes en de frisse saus. Ik sta bij mijn auto echt te genieten van deze heerlijke lunch.
13:25 uur – Zeeland
Niet veel later ben ik ineens in Zeeland. Dat betekent niet dat ik met supersonische snelheid westwaarts gereden ben. Nee, je hebt een dorp in Noord-Brabant dat Zeeland heet. Ik maak er even een korte stop om een foto te maken van het bord ‘Zeeland’.
13:50 uur – Gemert
Ik ben een stuk zuidwaarts gereden. De route voerde mij langs de Brabantse akkers en weiden. Wat opvalt is dat je in het oosten van de provincie meer veeteelt ziet en minder landbouw dan in het westen van Brabant, waar ik zelf woon. Je ziet dat het landschap hier anders is.
Eenmaal in Gemert aangekomen, parkeer ik eerst weer mijn auto. Er zijn voldoende parkeerplekken om dat te doen. Op veel plaatsen geldt een limiet van maximaal 2 uur parkeren. Ik vermoed niet dat ik zoveel tijd nodig heb.
De eerste plek waar ik naartoe loop is het Ridderplein. Dit grote plein vormt het hart van Gemert. Veel van de gebouwen die aan de oostelijke zijde liggen, hebben een horecafunctie. Ik denk dat het hier met volle terrassen hartstikke gezellig zal zijn. Nu is er vooral veel ruimte. Aan de westelijke kant staat het Kasteel van Gemert.
Via de Kasteellaan loop ik naar het kasteel. Het kasteel stamt uit de vijftiende eeuw. De oudste delen van het gebouw zijn in gotische stijl opgetrokken. Het poortgebouw stamt uit het begin van de zeventiende eeuw. Een eeuw later werd het huidige hoofdgebouw weggezet. Dit is in de Renaissancestijl gedaan. Ik heb de pech dat de houten poort achter de ophaalbrug gesloten is. Een bezoek aan het kasteel zit er niet in. Jammer, want het zou de moeite waard moeten zijn.
Ik wandel op mijn gemak nog wat door het dorp heen richting mijn auto, om vervolgens Gemert weer te verlaten.
15:15 uur – Heeze
Wat mij opvalt zodra ik Heeze binnengereden kom, is de hoeveelheid rood-wit geblokte vlaggen ik aan de gevels zie. Ik herken deze vlag als Brabander natuurlijk meteen: dit is de vlag van Noord-Brabant. Ze maken er hier in Heeze geen geheim van tot welke provincie ze behoren. In Heeze wordt dan ook sinds 1958 ieder jaar de Brabantsedag gevierd. Dit is een theaterparade die op de laatste zondag van augustus door de straten van Heeze trekt. Dit is uitgegroeid tot een spektakel waaraan 16 wagenbouwersgroepen en ongeveer 2000 acteurs deelnemen. Jaarlijks komen er inmiddels meer dan 30.000 toeschouwers kijken naar deze boeiende wijze waarop het verleden van het Hertogdom Brabant tot leven gebracht wordt.
Ik parkeer de auto voor De Wijnhoeve. Dit schitterende pand behoort tot de vele horecazaken die ik vandaag gezien heb waar ik best wat tijd zou willen spenderen. Het is inmiddels 20 graden en de wind voelt veel minder koel aan, nu. Prima weer om lekker even op het terras te genieten van een koel drankje. Niet, dus. De inpandige winkel is wel geopend. Daar heb ik nu niet zoveel aan.
Via de lange oprijlaan loop ik naar het kasteel van Heeze. Het eerste deel is aan beide zijden voorzien van bomen. Ongeveer halverwege, na de toegangspoort, is het vooral weidelandschap dat de laan omringt. Pakweg dertig bonte koeien staan hier op hun gemak te grazen.
Het kasteel zelf is gesloten. In dit geval omdat het om privébezit gaat. Ach, het went dat alles dicht is. Het is in ieder geval een mooie wandeling van en naar het domein. Het kasteel is aan de buitenkant al mooi genoeg.
Ik rijd nog even door tot het centrum van Heeze. Eerlijk gezegd raak ik daar niet geïnspireerd. Het is geen onaardig dorp, maar ik zie te weinig om Heeze tot de mooiste dorpen van Noord-Brabant te rekenen. Een object dat mijn aandacht nog wel even trekt is de klokkentoren van de St. Martinus en St. Jan. Het is architectonisch afwijkend van wat ik als een doorsnee kerktoren beschouw. Vooral het dak met de overhoeks geplaatste torenspits vind ik bijzonder.
16:30 uur – Eersel
Het is inmiddels half vijf in de middag als ik bij het zesde dorp aanbeland ben. Het is Eersel, dat ten zuidwesten van Eindhoven ligt. Onderweg van Heeze naar Eersel had ik een kleine verkeersopstopping. Files komen sinds de corona-uitbraak niet veel meer voor. Via de radio hoor ik dat de oorzaak een spoedreparatie aan het wegdek is. Het heeft dus niets met verkeersdrukte te maken. Ik vond het al opmerkelijk dat de matrixborden 70 en vervolgens 50 aangaven. In Eersel parkeer ik mijn auto aan de Hint. Dit ligt in het verlengde van de Markt.
Het is vrij rustig in het hart van Eersel. Het verkeer op straat lijkt op dit tijdstip vooral op weg te zijn naar huis. Op de Markt is het wat betreft mensen zeer rustig. De lokale ijssalon is open. Ik zie op een paar plekken mensen in de buitenlucht van hun ijsje genieten.
De oostelijke kant van de Markt, die nu door de zon beschenen wordt, is het mooiste stukje van Eersel. Vanaf de kleine protestantse kerk staat hier een rijtje mooie monumentale panden.
Tot slot loop ik door naar het streekmuseum. Daar sta ik zoals te verwachten voor een dichte poort. Het maakt niet uit. Het is immers tijd om eens richting thuis te rijden. Het zal nog wel een uurtje duren vooraleer ik daar ben.
18:35 uur – nasi met saté
De rit naar huis is on-Nederlands relaxed. Tijdens spitsuur zonder enige vertraging of stress een afstand van bijna honderd kilometer over Nederlandse snelwegen afleggen, is iets waarvoor ik misschien wel een kwart eeuw terug moet gaan in mijn geheugen. Wat voor mij nog meer wennen is, is dat je op dit tijdstip nergens harder mag rijden dan 100 kilometer per uur. Het grootste deel van de rit rijd ik op cruise-control. Precies op de door het navigatiesysteem voorspelde aankomsttijd rijd ik mijn oprit op. Ik groet mijn vrouw en jongste dochter. De oudste zit tijdelijk in Nieuw-Zeeland. Ik kan vrijwel meteen aanschuiven. Mijn vrouw heeft nasi met saté gemaakt. Lekker! Tijdens het eten kletsen we bij over onze dag van vandaag. De laatste weken zijn we gewend aan lang tafelen. Je hoeft immers nergens maar naartoe na afloop van het diner. Vandaag willen we de persconferentie van premier Rutte zien die rond zeven uur moet beginnen. We eten daarom wat sneller dan anders.
19:00 uur – de persconferentie van Mark Rutte
Rond de klok van zeven begint de live-uitzending waarin de Nederlandse premier Mark Rutte ons in zal lichten over de situatie rondom het COVID-19 virus en de maatregelen die in Nederland van kracht zijn. Omdat de curve wat betreft besmettingen, ziekenhuisopnames en doden als gevolg van het coronavirus afgevlakt is, verwacht men een lichte versoepeling van de maatregelen. En die komt er. Rutte doet allereerst zijn best om duidelijk te maken dat alles in kleine stapjes moet gebeuren. We zijn op de goede weg, maar we moeten ons niet rijk rekenen. Voorlopig worden de meeste maatregelen verlengd tot 20 mei. Dat is bijna aan hele maand vanaf vandaag. Wel is besloten dat kinderen die naar de basisschool gaan, vanaf 11 mei weer deels naar school kunnen gaan. Dat geldt ook voor speciaalonderwijs voor de leeftijdscategorie tot en met 12 jaar. Kinderen van die leeftijd mogen ook weer gaan sporten, zolang dat onder begeleiding van volwassenen gebeurt en er geen competities of wedstrijden plaatsvinden. Jongeren van 13 tot 18 jaar mogen weer onder begeleiding gaan sporten, mits de anderhalve meter afstand toegepast kan worden. Ook hier geldt: geen competities.
De middelbare scholen mogen waarschijnlijk op 1 juni weer open, zolang dat kan met inachtname van anderhalve meter afstand. Voor evenementen is het verbod verlengd. Tot 1 september zijn georganiseerde evenementen waar een vergunning voor nodig is, verboden.
Het ligt allemaal een beetje in de lijn der verwachting. Voorlopig geen horeca, geen kapper en ga zo maar door. Wel blijf ik de vrijheid houden om in de buitenlucht te wandelen en fietsen. Dat is in ieder geval meer dan wat in een aantal andere Europese landen toegestaan is.
19:30 uur – de rest van de avond
De rest van de avond besteed ik zoals zoveel avonden tijdens de coronacrisis verlopen: we kijken televisie en rond tien uur hebben we een ruim uur lang FaceTime gesprek met onze oudste dochter, die sinds februari in Nieuw-Zeeland zit. Zij vertelt ons dat ze vanaf volgende week wat bewegingsvrijheid gaan krijgen. Nieuw-Zeeland is ruim een maand in lockdown, wat haar au pair ervaring flink beïnvloedt. Hopelijk kan ze dankzij wat meer bewegingsvrijheid wat meer genieten van dat fantastische land. Vooralsnog zal dat in de omgeving van haar tijdelijke thuis zijn.
Mooiste dorpjes
Uiteindelijk zal ik 3 of 4 van de dorpen die ik vandaag bezocht hebben aan mooistedorpjes.nl toevoegen. Ik ging weg met als doel om er zes te kunnen plaatsen. Onderweg kom je tot het besluit dat sommige dorpen er wel op thuis horen en andere niet.
Nog geen reacties op Rondrit langs Brabantse dorpjes