Bilbao is de grootste stad van de autonome regio Baskenland. De stad ligt aan de rivier de Nervión, waar het zijn bestaansrecht aan te danken heeft. Lang is Bilbao een vieze industriestad geweest, vergelijkbaar met steden als Luik, Charleroi en Birmingham. Net als in de meeste van deze oude industriesteden zijn de fabrieken ondertussen verdwenen waardoor er veel ruimte is voor stadsvernieuwing. In Bilbao hebben ze deze ruimte gebruikt om de stad aantrekkelijker te maken voor toeristen. Zo verrees er het Guggenheim museum, het Euskalduna conferentiecentrum en werd de oude haven omgetoverd tot een toeristische trekpleister. Al deze dingen bij elkaar zorgen ervoor dat de stad behoorlijk in de lift zit als stedentripbestemming.

Of Bilbao nu echt de ideale bestemming is voor een korte stedentrip, wilden we wel eens met eigen ogen bekijken. Dus op een vrijdag in september vlogen we vanaf Brussel-airport naar Bilbao. Het is afhankelijk van de wind ongeveer twee uur vliegen, vanuit Nederland zal je logischerwijs iets langer onderweg zijn. Het vliegveld van Bilbao is ontworpen door de wereldberoemde architect Calatrava. Zijn typische stijl is direct herkenbaar. Vanaf het vliegveld sta je in ongeveer twintig minuten met de taxi in het centrum van de stad.

Wij hebben na aankomst al een klein rondje gemaakt door de stad, heerlijk gegeten en vooral plannen gemaakt voor onze dag in Bilbao. Tijdens ons bezoek aan het bureau voor toerisme hebben we een stadsplattegrond gekregen met daarop enkele van de bekendste bezienswaardigheden van de stad. De belangrijkste bezienswaardigheid is het Guggenheim museum, deze zal zeker niet in ontbreken. Jammer genoeg kregen we te horen dat het Museum voor Schone Kunsten dit weekend gesloten is. Gelukkig hebben we genoeg alternatieven gekregen om onze dag probleemloos te vullen.

09:30 uur – Barceló Bilbao Nervión

We overnachten in het Barceló Bilbao Nervión een van de vele hotels die te vinden zijn aan de rivier de Nervión. Het ideale van dit hotel is dat het op loopafstand ligt van zowel het oude, als het nieuwe centrum van de stad. De kamers zijn er recentelijk helemaal gerenoveerd en voorzien van enorme bedden. Jammer genoeg zijn er slechts enkele kamers die uitkijken over de stad en de rivier, de meeste kamers liggen aan de achterzijde en het uitzicht is niet noemenswaardig. Nadat we heerlijk hebben uitgeslapen, vertrekken we rond 09:30 uur richting het Guggenheim museum, maar we moeten onderweg eerst nog een ontbijtje scoren. We lopen uit ons hotel richting het Guggenheim museum en steken later de Nervion over via de Zubizuri. De prachtige voetgangersbrug is net als het vliegveld van Bilbao ontworpen door Calatrava.

09:45 uur – ontbijt

Als we de brug zijn overgestoken lopen we de trappen op, steken de weg over en zien een leuk tentje waar je een simpel ontbijt kunt krijgen: een kopje espresso en een zoete koek. We zitten buiten op het terras te genieten van de eerste zonnestralen die door de mist, die vanmorgen over de stad hing, heen komt. Vanaf het terras hebben we een goed zicht op twee moderne torens en de Zubizuri. Vanaf hier volgen we de Uribitarte Pasealekua richting het museum. Onderweg zien we tussen de gebouwen al de eerste glimpen van het museum en de La Salva brug.

10:00 uur – rondom het Guggenheim

Op deze brug zien we gelijk het eerste kunstwerk “The Red Arc” van Daniel van Buren. Onder de brug zien we een van de bekendste street art kunstwerken van Bilbao: “Giltza Bat” van Veronica Werckmeister. Wie het kunstwerk van dichtbij gaat bekijken zal zien dat in murial verschillende kleinere tekeningen verborgen zitten. Het is lastig om een plek te vinden waar je de murial in zijn geheel kunt zien, er is altijd wel een deel dat verborgen zit achter de pilaren van de brug. Als we iets doorlopen hebben we een prachtig uitzicht op de zijkant van het museum. We zien beneden het kunstwerk “Solitaire” van Joana Vasconcelos. Als we goed kijken zien we dat de ring gemaakt is van autovelgen en glazen potjes. Dit kunstwerk blijkt later toe te behoren aan de expositie van Joana Vasconcelos en is tijdelijk op deze plaats te vinden.

Voor de entree van het zien we “Puppy” van Jeff Koons. Deze twaalf meter hoge West Highland white terrier bestaat uit 25.00 kilo aarde waarop 70.000 bloemen bloeien. De puppy lijkt de wacht te houden voor de entree van het museum. Voordat we het museum binnengaan lopen we eerst nog even richting de rivier om de andere kunstwerken aan de buitenzijde te bewonderen. Op het moment dat we de trappen afdalen lijkt er een muur van mist te zijn voor het museum. Dit blijkt een kunstwerk te zijn genaamd “Fog Sculpture #08025” van Fuijko Nakaya. Het bijzondere aan dit kunstwerk is dat het geen vaste vorm heeft, maar geheel afhankelijk is van de weersomstandigheden. Soms hult het de rivier in de mist en andere keren weer het museum. Het kunstwerk staat niet altijd aan, maar geregeld zijn er mistflarden te zien rondom het Guggenheim museum. In de vijver waar “Fog Sculpture #08025” te vinden is, staat ook het “Tall Tree & The eye” van Anish Kapoor en is in de avonduren de “Fire Fountain” van Yves Klein te zien.

Als laatste lopen we naar “Maman” van Louise Borgeois. Deze negen meter hoge meter spin is misschien wel het meest indrukwekkende beeld dat aan deze zijde van het museum staat. Ondanks zijn enorme formaat lijkt de spin op smalle ranke poten te staan, klaar om snel weg te lopen. De combinatie van het brons van de spin en de weerspiegelde delen van het museum vormen een mooi plaatje.

10:20 uur – Guggenheim

We nemen de trappen weer terug richting de hoofdingang van het museum om daar vervolgens weer een behoorlijk aantal trappen te moeten dalen. We kopen een kaartje en lopen de centrale hal van het museum binnen. Heb je geen zin om de rij te staan kun je vooraf je tickets voor het museum online kopen. Zodra we hal binnenstappen valt als eerste het enorme kunstwerk “Egeria” op. Het is speciaal gemaakt voor de tijdelijke tentoonstelling en volgt de vormen van het museum. Het idee achter het kunstwerk is dat het een gevoel van oneindigheid geeft. Dit gevoel wordt versterkt doordat je het kunstwerk nergens in zijn totaliteit kunt zien. Het kunstwerk maakt deel van de Valkyries van Joana Vasconcelos. Deze enorme kustwerken zijn de afgelopen decennia al gesignaleerd in Versailles, de centrale hal van MGM Macau en Palazzo Grassi in Venetië.

We lopen al eerste een rondje over de tijdelijke expositie van Joana Vasconcelos. We zien onder andere een kroonluchter gemaakt van tampons, een pistool van telefoons en een masker van spiegels.

In de andere grote zaal op de begane grond zijn acht immense stalen kunstwerken te zien van Richard Serra. Deze dragen samen de naam “The Matter of Time”. De kunstwerken nodigen uit om er een wandeling in en om te maken. Ben je binnenin een van de kunstwerken dan lijkt de werkelijkheid wel iets te vervormen. Ondanks dat het prachtige kunstwerken zijn, lijken ze hier in deze hal niet op hun plaats. In een park of een plein zouden ze veel beter tot hun recht komen.

De eerste verdieping van het museum is vandaag gesloten dus gaan we gelijk door naar de tweede verdieping. We lopen een rondje op de tentoonstelling “Van Gogh to Picasso: the Thannhauser legacy” met enkele prachtige impressionistische meesterwerken. Naast van Gogh’s en Picasso’s zien we er een Gauguin, en meerdere schilderijen van Monet, Manet en Renoir.

De andere ruimtes op deze verdieping zijn gevuld met de vaste collectie van het museum. We komen indrukwekkend kunstwerk tegen van Anselm Kiefer. Andere grote namen uit de bescheiden, maar bijzondere vaste collectie zijn Andy Warhol, Mark Rothko en Willem de Kooning. Terwijl over de verdieping lopen zien we overal onderdelen van de “Egeria”.

Eenmaal terug beneden nemen we nog een kijkje op het balkon met daarop de “Tulips” van Jeff Koons. Deze prachtige gestileerde felgekleurde tulpen vormen een mooi contrast met de buitenzijde van het museum. Als je op de goede plaats gaat staan kun je een leuke selfie maken van je reflectie in vier of vijf van de tulpen. We verlaten het Guggenheim via de museumwinkel, nemen een kop koffie bij de kiosk en lopen verder de kade af.

11:50 uur – stadswandeling

We volgen een route die langs de verschillende bezienswaardigheden in dit deel van de stad loopt. We zien aan de overzijde van de Nervión een aantal van de gebouwen van de universiteit van Bilbao staan. Lopen langs de achterzijde van het Euskalduna conferentiecentrum en zien aan de overzijde een tijger bovenop een gebouw staan. Na even googelen blijkt dit “El Tigre” te zijn een kunstwerk van Joaquin Lucarini. Aan de achterkant kant lijkt het Euskalduna conferentiecentrum een massaal modern gebouw dat in zijn geheel is opgetrokken uit geërodeerd staal. Via een voetgangersbrug lopen we de oude haven van Bilbao binnen. Vanaf deze plaats vertrekken meerdere malen per dag rondvaartboten die je meenemen richting de kust van Bilbao. De haven wordt momenteel voornamelijk gebruikt als toeristische trekpleister. Je kunt er een tocht maken met een kajak, suppen of een bezoek brengen aan het Maritiem museum van Bilbao.

Het enige dat nog herinnert aan het industriële verleden van de haven is een prachtig gerestaureerde kraan.

We beklimmen de trap bij de haven en lopen via de voorzijde van het Euskalduna conferentiecentrum door een bos van ijzeren en glazen “bomen” naar het Casilda Iyurrizar Parkea. Het park is ongeveer honderd jaar geleden aangelegd in de Engelse stijl, compleet met prachtige pergola’s, fonteinen en eendenvijvers. Normaal gesproken zouden we nu en bezoek gebracht hebben aan het Museum voor Schone Kunsten dat aan de andere zijde van het park ligt. Aangezien dit vandaag gesloten is lopen we Gregorio de la Revilla Zumarkalea naar de Indauxtu Plaza. Dit bijzonder moderne plein valt op door zijn straatverlichting en een cirkel met een diameter van veertig meter die voor de nodige schaduw zorgt. De oude huizen in verschillende stijlen aan het plein zorgen voor een prachtig contrast. Vanaf dit plein lopen we verder naar het Azkuna Zentroa. Onderweg worden we nog getrakteerd op een schitterend doorkijkje op het Guggenheim.

Het Azkuna Zentroa is een voormalige wijnopslag dat omgebouwd is tot cultureel centrum. In het gebouw zijn onder andere een mediatheek, een bioscoop, een concertzaal en een expositieruimte te vinden. Dit is voor de meeste toeristen niet heel erg interessant, maar een korte wandeling door het gebouw is dat wel. Het Azkuna Zentroa lijkt aan de buiten een klassiek gebouw compleet met torentjes, eenmaal binnen blijkt dit niet het geval te zijn. De binnenzijde is modern vormgeven. Terwijl sommige delen van het gebouw lijken te zweven worden andere omhooggehouden door prachtig gedecoreerde pilaren. Alle pilaren hebben een andere stijl waardoor ieder deel van het gebouw een ander uitstraling krijgt.

Op de bovenste verdieping van het centrum is een groot zwembad. Op sommige plaatsen vormt de glazen bodem van het zwembad het plafond tussen twee delen van het gebouw. Vanaf de begane grond kun je de schimmen van de badgasten goed zien. Je krijgt toch een beetje het gevoel dat je ze aan het begluren bent.

13:30 uur – pintxo in de Diputazio Kalea

Vanaf het Azkuna Zentroa lopen we richting de bibliotheek van Bilbao. In de Diputazio Kalea komen we een leuk eettentje tegen en stoppen er voor een pintxo en een drankje. In “La Olla jatexxea” is het behoorlijk druk en de hele bar staat vol met lekkernijen. Uiteindelijk kiezen we voor een broodje Jamón Iberico en een lokale verdejo. De eetcultuur in Baskenland is heel anders dan in de meeste andere Spaanse steden. Lunchen doe je er staand terwijl je op verschillende plaatsen de lokale hapjes proeft, natuurlijk vergezeld met een glaasje wijn.

Het verschil tussen een pinxto of pincho en een tapa is niet heel groot. Het belangrijkste verschil is dat een pinxto bijna altijd op een broodje ligt en bij elkaar gehouden wordt door een prikker. Een ander verschil is dat een pintxo vaak wat beter van kwaliteit is, je zou de pinxto het chiquere broertje van de tapa kunnen noemen. Tapas worden in het in het oosten en zuiden van Spanje vaak gratis bij een drankje gegeven, voor een pintxo zal je zo goed als altijd moeten betalen. Na ons broodje gaan we op zoek naar de volgende plek om wat te eten en gaan we verder met de stadswandeling.

13:45 uur – verder met de stadswandeling

Als eerste komen we langs de prachtige moderne bibliotheek van Bilbao. In eerste instantie lijkt dit moderne gebouw wat uit de toon te vallen tussen al deze historische gebouwen. Echter als je goed kijkt zie je dat de historische gevels reflecteren in de glazen façade waardoor het lijkt op te gaan in zijn omgeving. We lopen verder richting de Nervion en steken bij het station de rivier over, komen langs het theater Arriaga en volgen de meander van de rivier richting de markthal. Onderweg kijken we uit op enkele prachtige gebouwen die gebouwd zijn bovenop een straat.

14:10 uur – pintxo in de markthal

We lopen de markthal binnen via de zijingang en komen gelijk in het gedeelte dat in gebruik is als restaurant. Er zijn verschillende eetgelegenheden die vers gemaakt pintxo’s verkopen. We bestellen er een pintxo van chorizo en een gebakken kwartel op een stokbroodje. Na de pintxo nemen we nog een kijkje in de andere delen van de markthal. De meeste kramen zijn ondertussen al gesloten waardoor het geheel een wat trieste aanblik heeft. De glas-in-loodramen bij de hoofdentree zijn het mooiste onderdeel van het gebouw.

14:30 uur – historisch Bilbao

We streken de straat over en zoeken ons een weg in het doolhof van het historische centrum van de stad. Onderweg komen we allerlei leuke winkeltjes tegen. We brengen een kort bezoek aan de Cathedral de Santiago, kijken rond in wat vintage kledingwinkels, lopen langs de Txakurraren iturria om uiteindelijk via een omweg op de plaza Nueva uit te komen.

14:50 uur – pintxo op plaza Nueva

Het plaza Neuva is dè plaats om een pinxto te eten in Bilbao. In de middag is het hele plein gevuld met locals en toeristen die zich te goed doen aan de verschillende lekkernijen die op het plein te vinden zijn. In de zomermaanden is het lastig om een plaatsje op een van de terrassen te bemachtigen, maar er zijn genoeg plekjes waar je toch even kunt zitten en genieten van al het lekkers. Op verschillende plaatsen zoeken we enkele overheerlijk tapas uit en drinken en lokale wijntjes. We proeven een patata de tortilla, een broodje “pulled pork, en een sardientje met zeewier. Allemaal veel te lekker, het plein zelf is het bruisende middelpunt van het historische centrum van de stad en een fijne plaats om te zijn. Met enige tegenzin verlaten we het plein want de boottocht die we geboekt hebben staat op het punt van vertrekken. We nemen de kortste route van het plaza Neuva naar de plaats waar de Bilboats vertrekken.

16:00 uur – boottocht op de Nervión

We komen iets voor het vertrek van de boot aan en kunnen nog net een van de stoeltjes op het bovendek bemachtigen. Wil je zeker weten dat er plaats is op het bovendek, dan kun je het beste ongeveer 15 minuten voor vertrek aanwezig zijn. De boottocht duurt alles bij elkaar ongeveer een uur en neemt je mee langs enkele van de bekendste bezienswaardigheden van de stad. Tickets voor de boottocht op de Nervion koop je vooraf online bij GetYourGuide. Als eerste zien we gelijk aan de overzijde van de rivier het stadhuis van Bilbao. Niet veel later varen we onder de Zubizuri waarna het Guggenheim al in zicht komt. Van af de Nervión heb je waarschijnlijk de allermooiste uitzichten op het Guggenheim. Met name aan het einde van de dag als het licht mooi over de reflecterende beplating van het gebouw valt. Terwijl we langs het museum varen zien we net de laatste flarden “Fog Sculpture #08025” over de rivier wegwaaien.

We komen langs enkele universiteitsgebouwen, het Euskalduna, de oude haven, het voetbalstadion en verlaten langzaam de stad. Als de boot verder vaart krijg je een goed idee hoe Bilbao er voor de stadsvernieuwing eruit heeft gezien. We zien hoofdzakelijk vervallen en oude industrie en wat armoedige woonhuizen staan.

Wij deden de korte tour van Bilboats van ongeveer een uur. De andere mogelijkheid bij deze rondvaartmaatschappij is een twee uur durende rondvaart tot aan de Atlantische Oceaan.

17:00 uur – wandeling via een omweg weer terug naar het hotel

Via een kleine omweg langs wat leuke winkeltjes lopen we op ons gemak terug naar het hotel om ons wat op te frissen en klaar te maken voor het late diner. Voor de meeste Nederlanders is 21:00 ontzettend laat om uit eten te gaan, voor de meeste Spanjaarden is het aan de vroege kant. Boek je net als ons om 21:00 je tafeltje sta er dan niet van te kijken dat je het eerste deel van de avond alleen in het restaurant zit. Zeker op de plaatsen die geliefd zijn bij de inwoners van de stad. De meer toeristische restaurants zijn vaak al eerder druk.

21:00 uur – diner bij Guetaria Asador

Op aanraden van de receptionist in ons hotel hebben we een tafeltje geboekt bij Guetaria Asador. Het is overigens een must om dit van tevoren te regelen. Het is bijna onmogelijk om dit a la minute te doen. Het is zelfs aan te raden om al voor je vertrek de verschillende restaurants uit te zoeken en er een tafeltje boeken. Tenminste als je zelf wilt bepalen waar je gaat eten.

We worden hartelijk ontvangen door de ober en naar onze plaats gebracht. De rest van het restaurant is nu nog leeg, maar aangezien wij volgens de receptionist het laatste tafeltje hadden bemachtig zal hier snel verandering inkomen. We nemen beide het vismenu Asador.

Als eerste krijgen een heerlijk gazpacho aangeboden, gevolgd door het voorgerecht van gemarineerde ansjovis en tonijn met een frisse salade; marinado de atún y anchoas. Een aangename opwarmer voor de rest van het diner.

De volgende gang is gegrilde inktvisjes met daarbij drie soorten ui; Chipirones a lo Pelayo. Een voor ons wat ongebruikelijke maar heerlijke combinatie. Van ieder gerecht ben ik enthousiast foto’s aan het maken. De ober is het opgevallen en neemt me mee in de keuken om alvast een blik te werpen op de schol die straks op ons bord zal verschijnen. Op de steenkoolgril die het hart van de keuken vormt liggen meerdere prachtige vissen langzaam te garen.

De Rodaballo al estilo de Guetaria (a la brasa) verschijnt uiteindelijk helemaal gefileerd op het bord. Behalve de aangename rooksmaak is er, naast peper, zout en olijfolie helemaal niets aan toegevoegd. Je proeft alleen de perfect gegaarde vis.

Als uitsmijter krijgen we als dessert, Torrijas flambeadas. Heerlijk, maar veel te veel na een compleet diner. Na de koffie verlaten we helemaal voldaan het restaurant. Om het eten wat te laten zakken maken we nog een korte wandeling door de stad.

23:15 uur – Zubizuri

We steken uiteindelijk met de Zubizuri de Nervion weer over, genieten van de nachtelijke aanblik op Bilbao en de prachtig verlichte brug. Vermoeid, maar voldaan na een prachtige dag in Bilbao lopen we het hotel weer binnen.

Ondanks het feit dat we vandaag al behoorlijk wat van de stad Bilbao hebben gezien, heb ik nog lang niet het idee de stad te kennen. Wel hebben we een groot deel van de bekendste toeristische bezienswaardigheden gezien. Het toerisme in Bilbao drukt een belangrijke stempel op de stad, maar is niet te vergelijken met de hoeveelheden toeristen die ieder jaar naar Barcelona of Valencia afreizen. In tegenstelling tot veel andere Spaanse steden voelt Bilbao nog authentiek aan, een stad die nog steeds van haar inwoners is. Hierdoor is de stad in mijn ogen de ideale korte stedentrip in het voor- of najaar. De kans op aangenaam weer is er dan groot en grote groepen toeristen ga je er niet snel tegenkomen. Het is voornamelijk de relaxte sfeer van de stad, zijn inwoners en het fantastische eten die een bezoek aan Bilbao tot een onvergetelijke ervaring zullen maken.

Ben je langer in de stad of wil je sommige dingen in onze dag vervangen dan zijn dit onze belangrijkste tips.

• Neem de metro naar het strand en neem een kijkje bij de art-deco huizen
• Woon een wedstrijd bij in het San Mámes stadion
• Neem de kabelbaan naar Parque del Funicular en bekijk de stad van bovenaf. Zeker bij zonsondergang een prachtig uitzicht.
• Verken de stad per fiets
• Bezoek het museum voor schone kunsten
• Mocht de stad geen geheimen meer voor je hebben dan ben je zo in San Sebastian
• Kijk bij het boeken van een hotel in Bilbao goed naar de ligging