Lissabon is de grootste en volgens velen de belangrijkste stad van Portugal. De stad zou volgens de overleveringen gesticht zijn door Odysseus, koning van Ithaka tijdens zijn Odyssee. De stad heeft door de eeuwen heen onder invloed gestaan van de Romeinen, Feniciërs en de Moren. Al deze invloeden zijn op meerdere plaatsen in de stad nog steeds terug te vinden, met name de Moren hebben een duidelijke stempel op de stad achter gelaten. De belangrijkste gebeurtenis in de geschiedenis van Lissabon is de aardbeving van 1755. Tijdens deze aardbeving is een groot deel van de stad verwoest waarna Lissabon een heel ander karakter kreeg. Het verschil tussen de herbouwde delen van de stad en de delen die het overleefd hebben is nog steeds duidelijk zichtbaar.
Ik breng een bezoek aan Lissabon tijdens de kerstvakantie. Ik ben op “derde” kerstdag vertrokken samen met mijn vrouw, mijn dochter en een vriend. We blijven tot één januari en hebben daardoor redelijk wat tijd om de verschillende wijken van Lissabon te ontdekken.
Het is onze eerste dag in Lissabon, we zijn gisteravond laat aangekomen op het vliegveld van de stad waar we een taxi naar ons hotel hebben genomen. In plaats van de stad te verkennen hebben we besloten om naar een van de bekendste bezienswaardigheden van Portugal af te reizen. De plaats en zijn paleizen staan hoog op onze verlanglijstjes en kunnen weniet wachten ze met eigen ogen te zien.
Sintra en zijn paleizen staan op de werelderfgoedlijst van de Unesco en behoren al jaren tot de drukstbezochte plaatsen van Portugal. Als je de paleizen eenmaal bezocht hebt snap je waarom. We moeten wel een keuze maken welke paleizen en bezienswaardigheden we gaan bezoeken tijdens onze trip naar Sintra. Het is onmogelijk om alle bezienswaardigheden in de omgeving van Sintra te bezoeken in één dag. Wij besluiten om de twee bekendste paleizen van Sintra, Palácio Nacional de Sintra en Palácio de Pena te bezoeken en het iets verderop gelegen Paleis van Queluz.
09:20 uur – wandelen naar station Rossio
Na een simpel ontbijtje en een stevige espresso wandelen we vanaf ons hotel naar station Rossio. Dit is het belangrijkste station aan de rand van het historische centrum van Lissabon. Vanaf Rossio kun je rechtstreeks met de trein naar Sintra afreizen. De naam Rossio is afkomstig van het tegenovergelegen plein. Dit plein heet eigenlijk het Pedro IV-plein maar wordt door iedereen liefkozend Rossio genoemd. Aan de buitenzijde heeft het station een historische uitstraling, eenmaal binnen blijkt het gebouw een ingrijpende metamorfose te hebben ondergaan en is het volledig ontdaan van zijn oude grandeur.
09:35 uur – in de rij voor een kaartje
We gaan met de roltrap naar boven en zien een enorme rij staan voor de kassa en de kaartautomaten. We besluiten ons op te splitsen om zo zeker te weten dat iemand in de snelste rij staat. We waren ruim op tijd voor de trein, maar na het zien van de rij moeten we hopen dat we de trein van 10:01 halen. De rijen bij de automaten komen niet vooruit, mede omdat de meer dan de helft van de automaten buiten werking zijn. Alle hoop is dus gevestigd op de kassa. De rij gaat redelijk snel, maar de tijd ook. Om 09:57 uur zijn we aan de buurt, het printen van de kaartjes en de uitleg van de man achter het loket lijken uren te duren. We nemen een sprintje en stappen met het sluiten van de deuren de trein binnen.
10:01 uur – de trein naar Sintra
Door onze haast moesten we in de eerste wagon instappen, deze wagon is afgeladen met toeristen die onderweg zijn naar Sintra. Dit betekend dat we de komende drie kwartier in de trein mogen staan. Kleine tip van onze kant, koop op voorhand je kaartjes zodat je lange rijen vermijdt en je zeker weet dat je kunt zitten. Tijdens de treinreis kom je door de minder bekende delen van Lissabon die veelal bestaan uit betonnen flatgebouwen en troosteloze straten. We stappen uit op het station van Sintra dat tevens het eindpunt is van deze trein.
10:41 uur – wandeling naar het centrum
Direct buiten het station staat een legertje aan taxichauffeurs, tuk tukbestuurders en andere vervoerders die je tegen een klein bedrag naar de verschillende bezienswaardigheden van Sintra willen brengen. We lopen ze voorbij en wandelen in ongeveer twintig minuten naar het toeristische centrum van Sintra. Tijdens deze wandeling word je getrakteerd op prachtige vergezichten en langs het hele pad zijn verschillende kunstwerken te zien. Onderweg worden we nog meerdere malen aangesproken of we echt niet een taxi nodig hebben. Tijdens de wandeling heb je een goed zicht op het Palácio Nacional de Sintra, onze eerste stop.
11:00 uur – bezoek aan het Nationaal Paleis van Sintra
Het Palácio Nacional de Sintra is gebouwd in de veertiende eeuw, maar heeft in de loop der eeuwen behoorlijk wat veranderingen ondergaan. Het paleis is gebouwd op de plaats waar eerst een Moors paleis te vinden was. Het Paleis van Sintra is vele eeuwen gebruikt door de verschillende koningen van Portugal als woning of als buitenverblijf. Vandaag de dag behoort het samen met de andere kastelen en paleizen tot de belangrijkste bezienswaardigheden van Portugal. Het paleis is schitterend gerestaureerd en zo goed als alle delen zijn toegankelijk voor het publiek.
Ondanks de drukte op het station en de rest van het dorp staat er geen rij voor de kaartverkoop. We kopen een duo ticket voor het Palácio Nacional de Sintra en het Palácio de Pena. Dat scheelt vijf procent op de totaalprijs en bespaart ons later een lange wachtrij.
Wat opvalt tijdens de rondwandeling door het paleis zijn de prachtig gedecoreerde plafonds en de bijzondere tegeltableaus tegen de muren. De eerste ruimte, de voormalige eetzaal staat beter bekend als de Sala dos Cisnes, de zwanenkamer. Het plafond van de eetkamer is rijkelijk versiert met verschillende zwanenschilderijen uit de vijftiende eeuw.
De volgende ruimte is de Sala de Pegas, het plafond van deze kamer is beschilderd met eksters. Deze schilderingen zijn aangebracht in opdracht van koning João, die dit deed om zijn hofdames terecht te wijzen. Deze zouden net zoveel lawaai maken als een groep eksters.
Via smalle gangen en rijk gedecoreerde ruimtes kom je uiteindelijk terecht in de Sala dos Brasões. Dit is zonder twijfel de mooiste kamer van het paleis. Op het rijkelijk versierde plafond zijn de wapens van de 72 adellijke Portugese families terug te vinden. De wanden zijn versierd met blauwwitte tegeltableaus.
Andere noemenswaardige hoogtepunten zijn de kapel van het paleis en de keukens met hun enorme schoorstenen. Deze schoorstenen zorgen aan de buitenzijde voor het bijzondere uiterlijk van het paleis.
11:40 uur – de tuin het Paleis van Sintra
Op het moment dat we uit het paleis lopen begint de zon te schijnen en maken een korte wandeling door de voormalige paleistuinen. De tuinen zijn verdeeld over verschillende terrassen die allemaal een uniek uitzicht bieden over Sintra of over de vallei rondom Sintra. Overal in de tuinen zijn verborgen nisjes te vinden met kleine fonteinen of andere waterpartijen.
11:55 uur – koffie
Als we het terrein van het paleis aflopen schijnt de zon nog steeds en gaan we op zoek naar een terrasje in de zon voor een kop koffie. Het terras en de koffie vonden we, een plekje in de zon helaas niet. We zien dat het een flinke klim is vanaf Sintra naar het volgende paleis en besluiten gebruik te maken van een van de taxi’s die we zo veelvuldig tegenkwamen toen we hierheen kwamen lopen. Dit blijkt makkelijker gezegd als gedaan. Op een of andere manier lijken alle taxi’s verdwenen uit het straatbeeld. Wel staan er tientallen mensen te wachten op de bus richting Pena. Een snelle blik op de grote van de groep leert ons dat we behoorlijk lang zullen moeten wachten.
12:25 uur – met de tuk tuk naar Palácio da Pena
Gelukkig komt er een tuk tuk voorbij die ons voor vijf euro per persoon naar de top wil brengen. Dit is overigens een vastgestelde prijs, onderhandelen over de prijs heeft niet heel veel zin. De mensen die op de bus staan te wachten kijken wat beteuterd terwijl wij met de tuk tuk het pleintje verlaten. Gelijk na het dorp begint de steile weg naar boven waar de tuk tuk af en toe duidelijk wat moeite mee heeft. Nog voor we de top bereiken komen we in een bonte file van tuk tuks, oldtimers en 4×4 die allemaal toeristen vervoeren. Door de file zijn we al met al toch een half uur bezig om bij het paleis te komen. Maar we zijn blij dat we het hele steile stuk niet hebben moeten lopen. Te voet is het ongeveer vijf kilometer lopen.
12:53 uur – in de rij voor Palácio da Pena
Als we uitstappen zien we een enorme rij staan voor de ingang van het Paleis da Pena. Dit is gelukkig voor de ticketshop van het paleis. Aangezien wij bij het andere paleis onze tickets al gekocht hebben kunnen we zo doorlopen. Het is vanaf de poorten van het paleis een kleine wandeling naar de entree. Wil je dit liever niet lopen dan kun je met de pendelbus. Toen we vertrokken uit Sintra scheen de zon, ondertussen hebben mistflarden het paleis bijna onzichtbaar gemaakt. Het bijzonder vormgegeven paleis lijkt nog het meest op een creatie van Anton Piek. Eenmaal boven bij de entree aangekomen wordt dit Eftelinggevoel alleen maar versterkt door de lange rij voor de ingang.
13:05 uur – Palácio de Pena
Palácio de Pena is het voormalig zomerpaleis van de koninklijke familie van Portugal. Het paleis is gebouwd in de negentiende eeuw in verschillende bouwstijlen. Door de combinatie van de Moorse stijl, de neogotiek, het neorenaissance en de Manuelstijl heeft het paleis een sprookjesachtige uitstraling. Met name de felle kleuren, geel, blauw en roze waarmee de buitenzijde is beschilderd geven het kasteel zijn karakteristieke uiterlijk. De belangrijkste bezienswaardigheden van het paleis zijn de Arabische kamer, de balzaal, de triton boog, de kamer van Manuel II en de toegangspoort.
Eenmaal binnen hebben we gelijk spijt van ons bezoek aan het paleis, de enorme drukte zorgt ervoor dat je voetje voor voetje door het paleis schuifelt terwijl je van de ene rij in de andere rij belandt. We hebben hierdoor geen kans om rustig de prachtige kamers van het paleis in ons op te nemen. We zijn ons meer aan het irriteren aan de andere bezoekers dan dat we oog hebben voor dit bijzondere paleis. Natuurlijk zien we de bijzondere plafonds de recentelijk gerenoveerde binnenplaats en originele inrichting van de verschillende kamers, toch houden we een naar gevoel over aan het bezoek. Het zou verstandiger zijn geweest om minder mensen in één keer binnen te laten of om minder kaarten te verkopen. Veel eerder als we gepland hebben stappen we weer buiten en lopen richting de poorten.
13:55 uur – de tuk tuk terug naar het station
Gelukkig staan er genoeg tuk tuks bij de uitgang te wachten die ons snel terug naar het station van Sintra kunnen brengen. De weg terug naar beneden gaat verbazend snel, de tuk tukchauffeur stuurt ons snel en behendig naar het station. We hebben geluk en kunnen gelijk in de trein stappen die ons meeneemt naar het Paleis van Queluz. We zijn ongeveer twintig minuten onderweg met de trein naar station Queluz-Belas.
14:44 uur – wandeling via het stadspark naar het Paleis van Queluz
Aangekomen op het station moeten we even zoeken waar we naartoe moeten. Omdat de bordjes ontbreken lopen we via de kaart op onze telefoon richting het Paleis van Queluz. Een wandeling die ons meeneemt langs de Largo Ponte Pedrinha en door het Parque Urbano Felício Loureiro. In het park zijn de een groep oudere mannen luidruchtig aan discussiëren en een kaartspel aan het spelen. Ondertussen zoeken we tevergeefs naar een restaurant.
15:03 uur – late lunch
Gelukkig zijn op het plein tegenover het paleis meerdere restaurants te vinden. Een ervan, Folha de Chazelf, heeft een terras in de zon. Behoorlijk hongerig gaan we zitten. We bestellen hotdogs, hamburgers en koude biertjes. Onze late lunch heeft ondertussen meer weg van een vroeg diner, maar het smaakt er zeker niet minder om. Niets is zo lekker om in de wintermaanden in de zon op het terras te lunchen met een biertje. Zo gauw de ober is gearriveerd vallen we aan, ik weet niet of het de honger was of dat de broodjes er geweldig waren maar in een mum van tijd zijn de broodjes en biertjes als sneeuw voor de zon verdwenen.
15:50 uur – Paleis van Queluz
Na de lunch gaan we gelijk door richting het paleis. Het is namelijk maar geopend tot 18:00 en de laatste bezoekers worden om 17:00 binnengelaten. Even zijn we bang dat het hier net zo druk is als in het Paleis de Pena, maar al snel blijkt dat we ongeveer de enige bezoekers zijn. We kopen een ticket aan de kassa en gaan het paleis verkennen.
Het huidige paleis stamt uit de achttiende eeuw. Hiervoor was op deze plaats een zeventiende-eeuws jachtverblijf te vinden. Het rococo-paleis werd gebouwd in opdracht van Koning Peter de derde van Portugal en na zijn huwelijk met Maria Anna van Oostenrijk nogmaals vergroot. In deze periode werd onder andere een met azulejos betegeld kanaal in de tuin aangelegd zodat de koninklijke familie hier in stijl konden varen.
De tour door het paleis begint in een van de mooiste kamers van het paleis, de troonzaal. Deze zaal is in 1770 gebouwd en zou niet misstaan in Versailles. Na de troonzaal kom je in de muziekzaal die in schoonheid nauwelijks onderdoet voor de vorige ruimte. Via de koninklijke vertrekken en de Corredor de Mangas kom je uiteindelijk in de Sala de Embaixadores. Dit zou de mooiste zaal van het paleis moeten zijn. Jammer genoeg stond tijdens ons bezoek de zaal helemaal in de steigers en konden we hem niet bezoeken. Na de Sala de Dom Quixote, de voormalige slaapkamer van de koning waar Koning Peter de derde van Portugal geboren en gestorven is gaan we richting de tuinen van het paleis. Let in de Sala de Dom Quixote even op het koepelvormige plafond, hierdoor krijgt de vierkante kamer een ronde uitstraling. Op de muren en het plafond wordt het verhaal van Don Quichot verteld.
16:25 uur – de tuinen van het Paleis van Queluz
Via enkele trappen en het restaurant komen we uit op een imposante trap die uitkomt in de tuinen. Vanaf de trap heb je een geweldig uitzicht op het met azulejos betegeld kanaal. Dit kanaal geeft goed weer in wat voor luxe de Portugese koninklijke familie leefde. Jammer genoeg staat er tegenwoordig niet of nauwelijks water in het kanaal waardoor het geheel er wat verloren uitziet. De twee belangrijkste tuinen zijn de hangende tuinen en de Maltatuinen. Beide tuinen zijn geïnspireerd op de Franse tuinen die in die periode erg populair waren. In de hangende tuinen zijn allerlei fonteinen en beelden te ontdekken. De maltatuinen werden tijdens ons bezoek gerenoveerd. Met het laatste licht van de dag lopen we terug richting het station.
16:55 uur – Terug naar het station en richting Lissabon
Via ongeveer dezelfde weg lopen we weer terug naar het station Queluz-Belas waar we de trein nemen richting het centrum van Lissabon. Aangezien we op de heenweg niet moesten overstappen letten we niet op en rijden na enkele stations al de verkeerde kant op. Jammer genoeg merken we dat veel te laat en stappen uiteindelijk uit op station Oriente.
17:45 uur – oeps verkeerde station
Gelukkig is het geen straf om met ondergaande zon op station Oriente te zijn. Dit door Calatrava ontworpen station staat bekend als een van de mooiste moderne bouwwerken van Lissabon. Net als de meeste bouwwerken van Calatrava heeft Gare do Oriente behoorlijk wat meer gekost dan begroot was en blijk het onderhoud lastig. Nu het station ongeveer twintig jaar oud is begint de eerste serieuze slijtage zichtbaar te worden maar heeft het zijn allure nog niet verloren.
Na wat hulp van een conducteur komen we erachter dat de trein terug naar Benfica moeten nemen en daar moeten overstappen naar Rossio. Ongeveer drie kwartier later dan gepland komen we toch aan op Rossio. Het is ondertussen donker geworden in Lissabon en de kerstversiering is overal aangegaan. We laten ons verleiden tot een kleine wandeling door de stad.
18:21 uur – avondwandeling door Lissabon
Als we het station uitlopen slaan we rechtsaf richting het Rossio plein. We zien achter ons het prachtig versierde theater van Lissabon en op het plein zijn de bomen gehuld in dekens van lampjes, midden op het plein staat een grote verlichte kerstboom.
Aan het einde van het plein slaan we rechtsaf om vervolgens gelijk weer links de R. Do Carmo in te slaan. Onderweg komen we de Santa Justa-lift tegen en de prachtig versierde gevel van de Armazens do Chiado. Tegenover de Armazens do Chiado slaan we de R. Garret in. We komen langs A Brasileira, een van de mooiste cafés van Lissabon en slaan na de Igreja do Loreta rechtsaf. Deze straat lopen we bijna helemaal uit totdat we bij het uitzicht São Pedro de Alcântara uitkomen. Er staat een kleine kerstmarkt en het uitzicht is er geweldig.
Vanaf het uitzicht gaan we met de tramlift naar beneden naar het Praça dos Restauradores. Het is nog een klein stukje open naar Champanheria Do Largo waar we gereserveerd hebben voor die avond.
20:00 uur- diner bij Champanheria Do Largo
Het Champanheria Do Largo behoort tot de betere restaurants in dit deel van Lissabon. Terwijl veel van de eettenten in de omgeving zich richten op toeristen die komen voor de traditionele Portugese keuken, probeert Champanheria Do Largo er een moderne draai aan te geven.
Veel van de gerechten op de kaart hebben een traditionele basis maar zijn in een nieuw jasje gestoken. Het interieur van het restaurant is fris en modern, eyecatcher is de wand van wijnglazen achter de bar.
Zo goed als alle voorgerechten op de kaart zijn om te delen. Dit wil in praktijk zeggen dat ze net iets groter zijn dan een gewoon voorgerecht. We bestellen een salade met gerookte eend, een bruine bonensoep (die bijzonder lastig te delen is) en een pastei van rundvlees met een kwartelei.
Alle gerechten zijn mooi op smaak zonder dat het onnodig ingewikkeld is gemaakt. De soep had van ons wat krachtiger gemogen.
Het ondertussen behoorlijk druk geworden in het restaurant. De obers proberen alles in goede orde te laten verlopen, toch merk je (de bar staat vol met glazen en de pas van de obers is versnelt) dat ze moeite hebben om alles bij te houden. Zonder enige vorm van vertraging arriveren onze hoofdgerechten, een tartaar van tonijn, bacelhau op puree en verschillende soorten schelpen op wilde rijst. Net als de voorgerechten stellen de gerechten zeker niet teleur. Alles is mooi in balans en de uitgekozen Douro wijn smaakt er prima bij.
Als dessert wordt er nog een chocoladetaart, volgens eigen zeggen het populairste gerecht van de kaart en een crème Catalana geserveerd. Het diner in Champanheria Do Largo was een culinair hoogtepunt wat ik zeker iedereen kan aanraden. Het is iets duurder dan een gemiddeld restaurant in Lissabon maar goedkoper dan de meeste restaurants in Nederland.
Onze dag in Sintra was verre van ideaal, het was er te druk, toen wij bij het paleis de Pena aankwamen was alles in mist gehuld en enkele van de belangrijkste bezienswaardigheden in de paleizen waren gesloten voor renovatie. Toch was het een indrukwekkende dag met veel hoogtepunten. Terugkijkend op de dag hadden we misschien wat dingen anders gedaan, maar hadden het merendeel van de bezienswaardigheden niet willen missen. Ben je nu ook van plan om een dagje naar Sintra te gaan tijdens je stedentrip in Lissabon kun je er ook voor kiezen om met een georganiseerde tour mee te gaan. Zo weet je in ieder geval zeker dat je niet op het verkeerde perron beland. Er zijn meerdere aanbieders die verschillende dagtochten naar Sintra aanbieden. Soms gebeurt dit in combinatie met Cascais.
Wij hadden ervoor gekozen om in Sintra het Palácio da Pena en Palácio Nacional de Sintra en het in Queluz gelegen Paleis van Queluz te bezoeken. Dit zijn slechts enkele van de bezienswaardigheden die in Sintra te vinden zijn. Andere hoogtepunten van Sintra zijn het Castelo dos Mouros, Quinta da Regaleira, Monserrate Palace, Parque de Pena en het museum voor moderne kunst. Je kunt dus met gemak twee of meer dagen in Sintra doorbrengen.