Boedapest is de hoofdstad van Hongarije. De stad wordt door de Donau verdeeld in twee delen: Boeda en Pest. Er is een groot verschil is tussen de twee verschillende delen van de stad. Boedapest staat bekend als het culturele hart van Centraal-Europa. Een groot deel van het historische centrum van de stad is terug te vinden op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. Tijdens de communistische periode in Hongarije werd er niet of nauwelijks onderhoud gepleegd aan de vele historische gebouwen. Hierdoor raakten veel gebouwen onderkomen. Na de val van het communisme is de stad langzaamaan zijn oude grandeur weer terug aan het krijgen. Veel van de historische gebouwen in de stad hebben een opknapbeurt gekregen. Als je nu door de straten van Boeda loopt, krijg je bijna het gevoel of de tijd er stil heeft gestaan. Pest is juist weer een stuk moderner.
Wij bezoeken Boedapest als onderdeel van een roadtrip door Midden-Europa. Wij zijn onze rondreis gestart aan het Balatonmeer en zijn na enkele dagen doorgereden naar Boedapest. We hebben een hotel met parkeergarage geboekt aan de rand van de stad. Op deze manier kunnen we de auto veilig met alle kampeerspullen wegzetten terwijl wij een stedentrip in Boedapest maken. We zijn de avond van tevoren aangekomen en blijven nog twee volle dagen in Boedapest. Zo hebben we alle tijd om de stad te ontdekken. Om zoveel mogelijk uit onze dagen te halen verdelen we de stad in twee delen. Vandaag gaan we Boeda verkennen. We hebben een wandelroute uitgezet door de burchtwijk en willen sowieso naar de Hongaarse Nationale galerie. Het belooft een warme zomerdag in juli te gaan worden.
08:30 uur- bus naar het historische centrum
Na een goede nacht slapen in hotel Mediterran, nemen we de bus richting het centrum. We hebben een dag eerder in het hotel al een Boedapest Citycard gekocht. Met deze kaart kun je gratis gebruik maken van het openbaar vervoer in de stad en kun je sommige musea en bezienswaardigheden gratis bezoeken, bij andere krijg je korting. Aangezien we twee volle dagen in de stad verblijven kochten wij een kaart voor 48 uur. Na een busrit van ongeveer tien minuten komen we aan bij de Elisabethbrug. We stappen uit en lopen richting de burchtwijk.
09:00 uur – ontbijt bij Picnic
Nadat we een drukke kruising zijn overgestoken komen we uit in de Döbrentei Utca. Dit is een van de straten die de afgelopen jaren een behoorlijke verandering heeft ondergaan. We komen er het koffietentje Picnic tegen. Op het moment dat wij langslopen opent het net zijn deuren en ruiken we er de geur van verse koffie. We stoppen er voor ons ontbijt. Bestellen wat koffie en zoeken wat vers gebakken zoete koeken uit de vitrine. Wij nemen plaats aan een van de tafeltjes voor de koffiebar. Ben je er iets later, dan kun je in het parkje tegenover Picnic in de zon genieten van je ontbijt of lunch.
09:30 uur – Várket Bazár
Vanaf Picnic lopen we richting de Várkert Bazár en de bijbehorende siertuinen van de Citadel. Dit is tegelijkertijd de plaats waar we de burcht van Boeda binnenlopen. De façade van de Várkert Bazár behoort tot de mooiste van Boedapest. Het gebouw is ontworpen door Miklós Ybl. Na de opening in 1883 werd het gelijk gezien als een van de mooiste voorbeelden van de Hongaarse Romantische stijl die indertijd zo populair was. De Várkert Bazár en de bijbehorende tuinen zijn recentelijk helemaal gerenoveerd waardoor ze nu weer te zien zijn in hun oude glorie. Nadat we de façade hebben bewonderd, we een kijkje genomen hebben op het balkon en in de tuinen, gaan we verder met de roltrap omhoog richting de burcht.
09:45 uur – uitkijkpunten over Pest
Terwijl we naar de Hongaarse Nationale Galerie wandelen komen op verschillende plaatsen uitkijkpunten tegen. Aangezien het museum toch pas om tien uur opengaat nemen we uitgebreid de tijd om te genieten van het uitzicht. Terwijl we uitkijken over Pest, begint de zon steeds feller te branden. Het belooft een warme dag te gaan worden.
10:00 uur – Hongaarse Nationale Galerie met tentoonstelling van Frida
Omdat we iets vroeger dan gepland al bij de Hongaarse Nationale Galerie zijn aangekomen, staan we als een van de eerste in de rij. Dit blijkt achteraf helemaal niet verkeerd te zijn geweest. Achter ons staat inmiddels al een behoorlijke rij en de dames achter de kassa zijn nou niet echt de snelste. We waren eigenlijk van plan om alleen de basiscollectie van het museum te bezoeken, maar als we zien dat er een tentoonstelling is over Frida Kahlo kopen we voor deze expositie een kaartje. De Hongaarse Nationale Galerie kan gratis bezocht worden met een Boedapestcard, voor eventuele tijdelijke exposities en tentoonstellingen moet je bijbetalen.
We bezoeken als eerste de tentoonstelling van Frida Kahlo. Zij wordt gezien als een van de meest invloedrijke vrouwelijke kunstenaars uit de twintigste eeuw. Ondanks het feit dat ze al in 1954 is overleden, zijn de invloeden van Frida op de moderne popcultuur nog steeds herkenbaar. Zo vernoemde de band Coldplay hun album Viva la Vida naar een van de schilderijen van Kahlo. De expositie, die alleen in 2018 in het museum te zien is, heeft ongeveer dertig schilderijen en tekeningen van Frida Kahlo hangen. Tussen de schilderijen door wordt via foto’s, teksten en video’s het levensverhaal van de kunstenares verteld.
Na de expositie lopen we richting de zalen van de Hongaarse Nationale Galerie. Er zit een soort van chronologische volgorde in de collectie, die begint met oude religieuze kunst en eindigt bij moderne kunstukken op de bovenste verdieping. Ondanks dat er verschillende prachtige werken hangen, is het gebouw het gene wat het meest indruk maakt. Aan de buitenzijde is het een prachtig neo-barokpaleis, maar aan de binnenzijde zijn de invloeden van de communistische architectuur goed zichtbaar. Deze combinatie zorgt voor een bijzonder geheel. Terwijl we de verschillende gangen, ruimtes en verdiepingen aflopen komen we veel te weten over de Hongaarse kunstgeschiedenis. De collectie van het museum zou ongeveer 100.000 kunstvoorwerpen bestaan, verdeeld over 8.000 vierkante meter. Om alles te zien tijdens één bezoek is bijna onmogelijk.
Nadat we iets meer dan een uur door de zalen hebben gelopen gaan we naar de bovenste verdieping om de koepel te beklimmen. Vanaf de koepel heb je een prachtig 360 graden uitzicht over Boedapest. Het is misschien wel het mooiste uitzicht over de stad wat er is.
11:55 uur – sierpoorten, fonteinen en wachters
Als we het museum uitlopen, slaan we linksaf. We komen als eerste een fontein van de vissende kinderen tegen. En lopen verder richting de sierpoort. Op de hoek van de sierpoort staat de Turul. Deze mythische vogel is sterk verbonden met het ontstaan van Hongarije en staat symbool voor de Hongaren.
We klimmen de trappen op, lopen door de poort en nemen een kijkje bij de wachters bij het Sándorpaleis. De wisseling van de wacht gebeurt er meestal met veel machtsvertoon en symbolen. Het lukt het ons niet om te achterhalen hoe laat dit te gebeuren staat. We genieten even van het uitzicht en lopen aan de andere zijde van het burchtpaleis nog even naar beneden om een de Mathiasfontein en de Leeuwenpoort te bekijken. Helaas staat de laatste in de steigers en mogen we niet verder lopen. Via de oude stadswallen en een mooi uitzicht op Boeda lopen we verder richting de Mathiaskerk. Onderweg komen we nog drie besnorde mannen in traditionele legerkleding te paard tegen.
12:20 uur – House of Houdini
Onderweg naar de Mathiaskerk zien we het House of Houdini liggen. Harry Houdini is dan weliswaar in Boedapest geboren, hij heeft het overgrootste deel van zijn even in De Verenigde Staten van Amerika geleefd en gewerkt. Het House of Houdini is gewijd aan het leven en de goocheltrucs van Harry Houdini. Je begint de rondleiding onder begeleiding van een gids die je in perfect Engels alles over de goochelaar en boeienkoning kan vertellen. Je moet eerst een raadsel oplossen voor je via de kluis het museum mag betreden. In het museum zijn met name filmprops te zien uit de film Houdini uit 2014, aangevuld met enkele persoonlijke bezittingen.
Hoogtepunt van een bezoek aan het House of Houdini is de afsluitende goochel act. Dit wordt gedaan door een “getrainde” amateur. We vragen ons af of het gestuntel van de van tevoren ingestudeerde trucjes bij de act hoorde of dat hij nog wel wat oefening kon gebruiken. We hebben er in ieder geval hard om kunnen lachen. We verlaten het House of Houdini met een glimlach op ons gezicht. In de verte zien we de Mathiaskerk al staan.
13:00 uur – Mathiaskerk en het bastion
We kopen een duo ticket voor de Mathiaskerk en het bastion. Als eerste bezoeken we de neogotische Mathiaskerk. De kerk staat al op deze plaats sinds de dertiende eeuw, maar heeft zijn huidige uiterlijk pas gekregen in de negentiende eeuw. We lopen via de zij-ingang naar binnen en komen terecht in het prachtig versierde schip van de kerk. Iedere centimeter van de muren en plafonds zijn rijkelijk beschilderd met scenes uit de bijbel of met ingewikkelde patronen. We zien het graf van Koning Béla de Derde en Anne de Châtillon, een rijkelijk versierde kansel, negentiende-eeuwse glas-in-loodramen en een zwarte madonna in de zijkapel. Via een wenteltrap gaan we naar de galerijen op de eerste verdieping. Hier zie je pas goed hoe gedetailleerd de versieringen op de muren en plafonds zijn.
Nadat we wat tijd in de Mathiaskerk doorgebracht hebben steken we het plein van de Heilige-drie-eenheid over en beklimmen het vissersbastion. Vanaf het bastion heb je het beste uitzicht op de Mathiaskerk en het standbeeld van Sint-Stefan te paard. Aan de andere zijde heb je een vrij uitzicht over Pest. Hier heb je een goed zicht op het Hongaars Parlementsgebouw en de Donau.
13:25 – lunch op het vissersbastion
Het prachtige uitzicht dat we net hadden vanaf het bastion willen we ook tijdens het eten. We lopen achterlangs de Mathiaskerk en het Hilton en zoeken een plaatjes op het terras van Halászbástya Étterem. We realiseren ons dat we in dit restaurant iets meer zullen moeten betalen dan op andere plaatsen in de stad, maar het uitzicht maak een hoop goed. De temperatuur is ondertussen opgelopen tot een graadje of dertig. We bestellen wat koude drankjes en een groene pasta met zalm, mosselen en zeekraal. Het duurt even voordat we de vers bereide pasta voor ons neus kregen, maar hij is het wachten waard. De pasta is heerlijk. Terwijl met een kopje koffie nog even nagenieten van het eten en het uitzicht, maken we de route compleet voor de rest van de dag.
14:35 uur – wandeling door de burchtwijk en beklimming van de toren
Na de lunch lopen we weer terug richting het plein van de Heilige-drie-eenheid en vervolgen onze weg. We lopen via de Fortuna utca naar het stadsarchief voor historische documenten, let even op het prachtige pannendak, en de Weense poort in Romaanse stijl. We slaan linksaf richting de voormalige Maria Magdalenakerk. Het enige wat nog van deze kerk overeind staat is de herbouwde toren. Ooit was het een van de belangrijkste kerken van de stad, Keizer Frans de Eerste werd er nog tot koning van Hongarije gekroond. De oudste delen van de voormalige kerk stammen uit de dertiende eeuw. In de loop der eeuwen is de kerk meerdere male verwoest en herbouwd. Tijdens de invasie van het rode leger in 1945 werd hij definitief verwoest.De klokkentoren is wel herbouwd. Ben je in het bezit van een Budapest Citycard dan kun je gratis de toren beklimmen. Het is een vrij stevige klim naar boven. De laatste verdiepingen gaan via een smalle wenteltrap. Het uitzicht is er aardig, met name het uitzicht op Boeda is er mooi. We hebben vandaag echter al op mooiere uitzichtplaatsen gestaan. Terug beneden zien we wat jongens een poging doen tot freerunning op de ruïnes van de voormalige kerk.
15:10 uur – gevangenisgrot van Dracula
Via de Ori Utca lopen we naar de gevangenisgrot van Dracula. Er zijn meerdere plaatsen waar je de grotten onder de burcht van Boeda kunt bezoeken. Wij kiezen ervoor om een bezoekje te brengen aan graaf Dracula. Jammer genoeg is deze bezienswaardigheid niet gekoppeld aan de Boedapestcard, andere grotten en labyrinten zijn dat wel. Na een kleine wandeling zien we het bord hangen aan de buitenzijde en dalen een steile trap af. Het eerste wat opvalt is dat het er aangenaam koel is. Nadat we onze kaartjes gekocht hebben zoeken we ons een weg door de kerker. We komen prachtige scenes tegen uit de opera Assepoetser. De mannequins uit de achttiende eeuw zorgen net voor dat beetje meer sfeer. Uiteindelijk komen we uit bij een splitsing en moeten we in het aardedonker onze weg vervolgen. Een touw is de enige vorm van houvast die we hebben terwijl we op zoek gaan naar het licht.
Als we de donkere gangen achter ons laten komen we uit in de luguberste delen van de grot, zien we in rokerige gangen gespitste hoofden en andere gemartelde mensen. Duidelijk het werk van Vlad de Spietser. Graaf Dracula zelf komen we gelukkig niet tegen.
16:00 – terras
Toen we hierheen liepen zagen we een leuk tentje op de stadswallen, in de schaduw van een grote boom. We lopen een klein stukje terug en bestellen overheerlijke zelfgemaakte limonade en Ice Tea. Ondanks het feit dat we midden in het historische centrum van Boedapest zitten is het heerlijk rustig.
16:35 uur – kabelbaan naar beneden
Vanaf het terras is het een klein stukje lopen naar het Sándorpaleis waar we de kabelbaan terug naar beneden nemen. Toegegeven, het is slechts een klein stukje lopen naar de oever van de Donau, maar een ritje met de kabelbaan is wel zo leuk. Een ritje in de Budavári Síklo duurt slechts twee minuten en kost ongeveer een euro of vier voor een enkele rit. Dit is behoorlijk duur, zeker als je beseft dat je in een minuut of vijf naar beneden gelopen bent.
16:45 uur – A new world is born
We lopen langs de Donau terug richting de Várkert Bazár. In de zuidelijke paleizen van deze Bazar is de tentoonstelling “A New World is Born” te zien. Op de heenweg zagen we de enorme soldaten uit de Eerste Wereldoorlog al staan, maar was het museum nog gesloten. Nu sluit het museum alweer bijna zijn deuren, maar hebben we nog precies genoeg tijd om de expositie te bezoeken. Op de begane grond van het museum krijg je een goede indruk van de impact die de Eerste Wereldoorlog op dit deel van Europa heeft gehad. In een aantal indrukwekkende stellages krijg je een goed beeld van de Eerste Wereldoorlog, de oorzaken en gevolgen. Er staan twee volledig uitgeruste vijandige soldaten te paard tegen over elkaar, een andere ruimte heeft de machthebbers uit die tijd aan tafel gezet en in weer een andere kamer bevind je jezelf in de werkkamer van keizer Frans-Josef bezorgd gebogen over zijn stukken. De tentoonstelling is ontzettend beeldend en de stellages soms bijna kunstig. Het is tof om de eerste wereldoorlog eens van Oostenrijks-Hongaarse kant belicht te zien worden.
17:50 uur – Prezent
Vanaf het museum lopen we richting de Gellértberg waar we de zonsondergang over Boedapest gaan bekijken. Terwijl we door de Döbrentei Utca lopen zien we een leuk winkeltje, Prezent, waar lokale producten verkocht worden. Alles in de winkel wordt in Boedapest of in de directe omgeving van de stad gemaakt. Het is voor Hongaarse begrippen een vrij prijzige winkel. We kopen er wat lokale carftbiertjes en een limonade.
17:58 uur – beklimming van de Gellértberg
Het is een hele klim naar de top van de Gellértberg, onderweg stoppen we even bij het monument van Gellért dat uitkijkt over de brug. Gellért was een geestelijk adviseur van de Hongaarse koning Stefanus de Eerste. Na de dood van de koning werd Gellért hier in een dicht gespijkerde houten ton naar beneden gegooid. Het monument, van Gellert met een kruis in zijn hand, is gebouwd in het begin van de twintigste eeuw.
Ondanks dat we al veel trappen bedwongen hebben, zijn we pas halverwege.
18:25 uur – op de top
Na behoorlijk wat trappen, steile kronkelige paadjes en de nodige zweetdruppels komen we uiteindelijk toch boven. We genieten even van het uitzicht, zoeken een plaatsje in de schaduw en drinken ons biertje op. De biertjes die we hebben gekocht bij Prezent komen van de Szent Andras brouwerij in Hongarije. We hebben twee verschillende uitgezocht: de Magyar Vándor en de Bandiba. Beide aangename biertjes zonder dat ze erg complex zijn. De Bandiba is voor een IPA wel wat aan de flauwe kant.
Als we ons biertje op hebben gaan we de rest van de heuvel verkennen. Het grootste deel wordt ingenomen door de citadel. Deze wordt voor een deel gebruikt als hotel en is niet opengesteld voor het publiek. Naast de citadel staat het vrijheidsmonument. Dit monument werd in eerste instantie gebouwd als eerbetoon aan de gevallen Sovjetsoldaten. Na de val van het communisme werd het beeld van de soldaat weggehaald en is alleen nog het vrouwfiguur met palmblad op de top van de pilaar te zien. De trappen van het monument zijn in de vroege avonduren voor zonsondergang goed gevuld met vooral jongere toeristen.
19:15 uur – diner en zonsondergang
De zonsondergang laat iets langer op zich wachten dan gepland. We kopen we bij één van de stalletjes een overheerlijke hotdog terwijl we in alle rust van het prachtige uitzicht genieten. Aan de zijkant van de citadel heb je wat ons betreft het mooiste uitzicht over Boedapest. Je hebt er een goed uitzicht op beide delen van de stad en de Donau loopt er als natuurlijk scheiding dwars doorheen.
Ondertussen begint de zon achter de heuvels te zakken en daalt er een roodoranje gloed over de stad.
20:21 uur – terug naar het hotel
Net voor de allerlaatste zonnestralen over de stad neerdalen zoeken we een weg naar beneden. We willen dit liever niet in het donker doen en aangezien het ondertussen behoorlijk druk is geworden op de heuvel zijn we bang dat dit met het openbaar vervoer nog wel even kan gaan duren. Eenmaal terug beneden, lopen we naar het busstation op de Vrijheidsbrug en nemen de bus terug naar ons hotel.
Het was een aangename en warme kennismaking met de stad Boedapest. Ondanks het feit dat de stad al jaren tot een van de populairste stedentripbestemmingen van Europa behoort, hebben we nergens echt het idee gekregen dat we in een toeristisch bolwerk liepen. Toch is Boeda juist het meest toeristische deel van de stad. Tenminste aan de groepen Chinezen en Japanners te zien die we met regelmaat tegenkwamen. Alleen bij de populairste toeristische bezienswaardigheden hebben we af en toe in de rij moeten staan. Tijdens onze dag in Boeda hebben zo goed als alle bezienswaardigheden rondom de burcht van Boeda wel bezocht. Natuurlijk zijn er altijd nog wel dingen waar we niet aan toe zijn gekomen. Zo hebben we niet de gewone kerkers van de kasteelheuvel bezocht en zijn er verschillende musea waar we geen tijd voor hebben gehad. Tip die we nog willen meegeven is “Hospital in the Rock” een leuk bloederig vervolg op de grotten van Graaf Dracula.
Heel leuke en effectieve samenvatting van wat er in Boeda(pest) te beleven is. Ik schrijf dit in mijn tijdelijk adres (Hapimag resort) in de Fortuna Uta en heb samen met mijn vrouw al een dag of vier rondzwerven door Boeda, maar ook aan de andere kant van de Donau (in Pest dus) erop zitten. Wat een interessante stad en volop historie zichtbaar beschikbaar voor mensen met uiteenlopende aandachts-voorkeuren.
Verhaal van Jeroen Eckhart voegt zeker nog toe aan onze indrukken.